در دور نخست، برای خلاصه‌سازی اولیۀ داده کدهایی به آنها اختصاص می‌یابند. این کار می‌تواند با ۲۵ رویکرد گوناگون انجام شود، که هر کدام عملکرد و هدف مشخصی دارند. پژوهشگر می‌تواند با توجه به نیاز خود از این رویکردها یا ترکیبی از آنها استفاده کند.

سه روش پایه‌ای کدگذاری عبارت‌اند از:

توصیفی (Descriptive): در کدگذاری توصیفی، موضوع اصلی متن در قالب یک واژه یا عبارت کوتاه (بیشتر اسمی) خلاصه می‌شود. این کار به تدریج انباشته‌‌ای از موضوع‌های مورد پوشش را فراهم می‌کند که پژوهشگر را در امر نمایه‌سازی و دسته‌بندی یاری می‌رساند. این کدگذاری می‌تواند در پژوهش‌های مردم‌نگاری و مطالعه‌هایی که شکل‌های مختلفی از داده را در بر می‌گیرند استفاده شود. با این روش می‌توان به راحتی محیط اجتماعی را توصیف کرد، البته دیگر نمی‌توان با آن یک فرایند اجتماعی را نشان داد (جدول زیر).

درون متنی (In Vivo): کدگذاری درون متنی یا «این ویوو» یکی از روش‌های شناخته شده است که در آن از واژه‌ها و عبارت‌های درون متن به عنوان کد استفاده می‌شوند. این روش را می‌توان برای تمامی مطالعه‌های کیفی استفاده کرد. توصیه می‌شود که پژوهشگران تازه کار برای آشنایی با کدگذاری از این روش استفاده کنند. البته این کدگذاری در زمانی که پژوهشگر بخواهد به واژه‌های استفاده شده توسط مشارکت‌کننده هم اهمیت ببخشد مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مشخص کردن کدهای این روش می‌توان آنها را در درون گیومه قرار داد (جدول زیر).

فرایندی (Process): در کدگذاری فرایندی از اسم مصدر (فعل‌هایی که تبدیل به اسم شده‌اند مانند دانستن) برای اشاره به عمل یا فرایندی در داده استفاده می‌شود. این روش هم در تمامی مطالعه‌های کیفی کاربرد دارد، به ویژه پژوهش‌های گراندد تئوری که هدف آنها استخراج عمل/ تعامل مشارکت‌کننده و پیامدهای آن است (جدول زیر).

البته روش‌های دیگری هم برای کدگذاری وجود دارند که برای آشنایی با آنها و همچنین نمونه‌های آنها می‌توان به کتاب «مایلز»، «هابرمن»، و «سالدانا» و یا کتاب «سالدانا» مراجعه کرد (در بخش منابع و مأخذ این منابع معرفی شده‌اند).