برای استفاد ه از روش موردکاوی در میان این روش‌های موجود، به گفته «یین» (Yin) گزینش باید براساس سه عامل صورت پذیرد: اول؛ نوع پرسش پژوهش دوم؛ تسلطی که پژوهشگر بر وقایع رفتاری دنیای واقع دارد و سوم. تمرکز بر پدیده‌های معاصر در مقابل پدیده‌های تاریخی. هدف نخست و اصلی موردکاوی، یافتن درک بهتری از پدیده‌های اجتماعی پیچیده است. بسیاری از پدیده‌های روزمره‌ای که در زندگی خود شاهد آن هستیم دارای ماهیت بسیار پیجیده و ورای درک روزمره‌ی آدمی است. در حالی که برخی متخصصان معتقدند که موردکاوی بیشتر ماهیتی کاوشگرانه یا اکتشافی (Exploratory) دارد، «یین» برآن است که هرسه ویژگی کاوشگرانه، توصیفی یا توصیفگر (Descriptive) و تبیین‌گر (Explanatory) را می‌تواند داشته باشد.
پژوهش موردکاوی به دلیل درگیر بودن دانشمندانی در حوزه‌های گوناگون در آن برای جامعه‌شناسان شناخته‌شده بوده‌است. برای مثال فروید در حوزه روانشناسی کاری ر ا انجام داده بود. متخصصان نشان داده‌اند که خاستگاه موردکاوی به مطالعات انسان‌شناختی و جامعه شناسی بازمی‌گردد. دانشمند انسان‌شناس، مالینوفسکی با مطالعه‌ای که در مورد جزایر تروبریاند انجام داد و جامعه شناس فرانسوی لاپلی در مورد خانواده‌ها و همینطور مطالعات موردکاوی دپارتمان جامعه‌شناسی دانشگاه شیکاگو در فاصله سال‌های دهه‌های 1920 تا 1950 از اولین مطالعات موردکاوی بوده اند.
عبارت کلیدی این نوع از پژوهش، سیستم بسته (Bounded System) است. پژوهش موردکاوی بررسی موضوعی از طریق مطالعه یک یا چند مورد در یک سیستم بسته است. بنابراین موردکاوی الزامابه یک مورد محدود نمی‌شود بلکه اساسا مفهوم سیستم بسته‌ای که در محدوده‌ی آن پژوهش انجام می‌شود تعیین کننده است. هرچند که در مورد روش یا روش‌شناسی بودن موردکاوی اختلاف نظر هست؛ اغلب پژوهشگران اعتقاد دارند که موردکاوی یک روش‌شناسی یا استراتژی جامع پژوهش محسوب می‌شود. بر این مبنا، موردکاوی مطالعه‌ای عمیق در حوزه یک یا چند سیستم بسته (مورد) است که در طول زمان و از طریق فرایندهای گردآوری داده دقیق و عمیق شامل منابع چندگانه اطلاعات (مثل مشاهده، مصاحبه، مواد دیداری شنیداری، اسناد و گزارشات) صورت گرفته، سرانجام گزارشی توصیفی از مورد و تم‌های مبتنی بر مورد را منتشر می‌کند. به لحاظ گستره ممکن است چند برنامه (مانند مطالعه چندمکانی) یا یک برنامه (مطالعه درون مکانی) برای پژوهش انتخاب شود.
توضیح مفصل موردکاوی (کتاب)
Yin, Robert K. Case study research: Design and methods. Sage publications, 2014. Google Books
بدون شک، دکتر رابرت کی. یین استاد بلامنازع پژوهش موردکاوی است. او که مدیر شرکت کوسموس (COSMOS)، از سازمان‌های پژوهش کاربردی و علوم اجتماعی است، تا کنون پروژه‌های بسیاری در حوزه علوم اجتماعی به انجام رسانده است. مشهورترین کتاب او ـ و مشهورترین کتاب در حوزه موردکاوی ـ با عنوان «پژوهش موردکاوی: طراحی و روش‌ها» به ویرایش ششم رسیده است. این کتاب، که توسط پرکارترین ناشر کتاب‌های روش پژوهش (یعنی انتشارات سیج) منتشر شده دارای شش فصل برای آموزش روش پژوهش موردکاوی است: مقدمات موردکاوی، طراحی موردکاوی، آمادگی برای گردآوری شواهد، گردآوری شواهد برای موردکاوی، تجزیه و تحلیل داده، و گزارش موردکاوی.
این کتاب توسط هوشنگ نایبی ترجمه شده و به‌واسطه نشر نی منتشر شده است. نشر نی کتاب فارسی را این‌گونه معرفی کرده: «موردپژوهی روش تحقیق کیفی پرکاربردی در رشته‌های گوناگونی چون جامعه‌شناسی، روانشناسی، مردم‌شناسی، تاریخ، اقتصاد، مدیریت، برنامه‌ریزی شهری، پزشکی و بسیاری رشته‌های دیگر است که براساس گوناگونی (اسناد، مصاحبه، مشاهده، مصنوعات مادی) به مطالعه و کندوکاو تجربی پدیده (مورد) یا پدیده‌هایی (موردهایی) در بستر حیات واقعی آن می‌پردازد. از موردپژوهی می‌توان هم برای اکتشاف سود جست و هم برای توصیف و هم برای تبیین. با این همه موردپژوهی یکی از روش‌های مناسب برای مطالعه تبیینی و نظریه‌آزمایی است. در این کتاب اساساً به طرح‌ریزی موردپژوهی و نحوه تحلیل یافته‌های موردپژوهی می‌پردازد بر جنبه علمی و اتکای این روش بر مجموعه‌ای از شیوه‌ها و روال‌های معین تأکید می‌شود. همچنین از معیارهای قضاوت درباره طرح تحقیق موردپژوهی (اعتبار سازه، اعتبار درونی، اعتبار بیرونی و پایانی) سخن به میان می‌آید و شیوه‌های تحلیل داده‌های موردپژوهی (تطبیق الگو، ارائه تبیین و تحلیل رشته زمانی) و شیوه‌های گزارش موردپژوهی به‌تفصیل مطرح می‌شود» (برگرفته از وبگاه نشر نی).
