به نظر کرسول (2014، 12) پیمایش توصیفی کمی یا عددی درباره گرایش‌ها، نگرش‌ها، یا عقاید گروهی از مردم، از طریق گزینش نمونه‌ای از آن گروه، به‌دست می‌دهد. انجام این پژوهش‌ها طوری پیش می‌رود که بتوان نتایج حاصل از مطالعه نمونه را به یک جامعه بزرگتر تعمیم داد. به طور معمول، پرسشنامه یا مصاحبه ساختاریافته ابزارهایی هستند که در این‌گونه پژوهش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

به نظر می‌رسد، رایج‌ترین روش پژوهش، به‌ویژه در رویکرد کمی، روش پیمایشی است. احتمالاً همه ما تجربه روش پیمایشی را داریم؛ به عنوان کسی که این روش را اجرا کرده یا به عنوان یک مشارکت‌کننده برای تکمیل پرسشنامه. به اعتقاد ببی (2015، 253) روش پیمایشی برای پاسخگویی به مسائلی که در حوزه علوم اجتماعی مطرح می‌شود بسیار مناسب است. همچنین، زمانی که پژوهش قصد سنجش افکار، احساسات، عقاید، و نگرش‌های یک جامعه بزرگ را دارد، پیمایش احتمالاً مناسب‌ترین گزینه برای پاسخگویی به چنین شکاف‌هایی است.

اصطلاحی که اغلب با شنیدن روش پیمایشی به ذهن افراد متبادر می‌شود، «نمونه‌گیری» است. نمونه‌گیری از یک جامعه بزرگ، معادل «مشت نمونه خروار» است. زمانی که پژوهشگر به دلیل محدودیت‌های زمانی، مکانی، مالی، و غیره نمی‌تواند کل اعضای یک جامعه را پیمایش کند، از یک نمونه برای گردآوری داده استفاده کرده و نتایج این پیمایش را به جامعه بزرگ‌تر تعمیم می‌دهد. برای تعمیم‌پذیری، «تصادفی بودن» نمونه‌های گزینشی یکی از شروط اساسی است.

همان‌طور که گفته شد، اغلب ابزار اصلی برای گردآوری داده در پژوهش‌های پیمایشی مصاحبه ساختاریافته (یا مصاحبه بسته) یا پرسشنامه است. پرسشنامه مجموعه‌ای از گویه‌ها است که به هدف مشخصی طرح شده و در اختیار افراد برای پاسخگویی قرار می‌گیرد. پرسشنامه باید به‌گونه‌ای طراحی، توزیع، و مدیریت شود که بتواند پژوهشگر را به اهدافش برساند؛ به این دلیل طراحی، توزیع، و مدیریت این ابزار خود از اصولی پیروی می‌کند که آگاهی از آنها ضروری است (برای مطالعه بیشتر در این زمینه به بخش «طراحی ابزار گردآوری داده» مراجعه کنید).

از آنجایی که در پژوهش‌های پیمایشی، پژوهشگر به طور معمول با افراد و مردم به عنوان جامعه پژوهش سروکار دارد، رعایت مسائل اخلاقی بسیار مهم و حائز اهمیت است. رازنگهداری از مهمترین نکاتی است که در این نوع پژوهش‌ها باید در مورد آن مراقب بود. محرمانه ماندن، شرکت داوطلبانه برای پاسخگویی، حق آگاهی از نحوه استفاده از داده گردآوری شده در پژوهش، و غیره از مسائل دیگری هستند که باید مورد توجه پژوهشگر در پژوهش پیمایشی قرار گیرند.

تفاوت اصلی مراحل گردآوری داده در پژوهش کیفی و کمی ناشی از تفاوت میان داده‌های این دو گونه است. به طوری که در پژوهش کیفی باید داده‌هایی مانند متن و عکس از تعداد کمتری مشارکت‌کننده و آن هم با پرسش‌هایی بازتر گردآوری شوند. در ادامه این تفاوت‌ها بیشتر مشخص می‌شوند:

در مرحلۀ انتخاب مکان و مشارکت‌کنندگان، تفاوت رویکردهای کمی و کیفی در این است که در پژوهش کیفی هدف تعمیم به جامعه نیست و بیشتر توجه به شناخت و اکتشاف ژرف پدیده دارد. بنابراین، انتخاب افراد و مکان به صورت هدفمند (purposeful sampling) یا از روی قصد صورت می‌گیرد. برخلاف پژوهش کمی که بیشتر از نمونه‌گیری‌های تصادفی استفاده می‌شود.برای آشنایی با نمونه‌گیری هدفمند و تصادفی، و دیگر نمونه‌گیری‌های کیفی و کمی می‌توان به فصل ششم و هفتم کتاب «کرسول» (2012) مراجعه کرد.

در پژوهش کیفی به دلیل این که داده باید ژرف و در ارتباط با بافت گردآوری شود، پژوهشگر به دسترسی بیشتری به مکان و افراد نیاز دارد. همین موضوع وی را با حساسیت و چالش‌های اخلاقی بیشتری نیز درگیر می‌کند. در حالی که، در پژوهش کمی می‌توان داده‌ها را از افراد به صورت ناشناس و از راه دور هم گردآوری کرد.

در هر دو رویکرد داده‌هایی مانند مصاحبه، مشاهده، و اسناد گردآوری می‌شوند. با این حال، در مقایسه با پژوهش کمی، در پژوهش کیفی دیدگاه‌های مشارکت‌کنندگان کمتر محدود می‌شوند.

در هر دو رویکرد، باید داده‌ها و اطلاعات گردآوری شده از هر مشارکت‌کننده ثبت شود. با این حال، پژوهشگر در رویکرد کیفی به جای استفاده از یک ابزار واحد، بیشتر از پروتکل‌هایی برای سازماندهی اطلاعات هر مشارکت‌کننده استفاده می‌کند.

در پژوهش کیفی گردآوری داده و تجزیه و تحلیل داده‌ها گامی گسسته محسوب نمی‌شود. در این رویکرد فرایند تجزیه و تحلیل داده‌ها می‌تواند پس از گردآوری هر داده شروع شود تا پژوهشگر بتواند بینش‌های تازه‌ای را که پدید می‌آید در گردآوری داده بکار گیرد. بنابراین مدیریت تعامل بین پژوهشگر و منبع داده‌ای در طول زمان مسئله‌ای مهم است.