رویکرد کمی خود شامل روش‌های پژوهش گوناگونی می‌شود که از اصول واحدی پیروی می‌کنند. احتمالاً توافق جامعی بر روی تعداد این روش‌ها در نوشته‌های مرتبط با روش‌شناسی پژوهش وجود ندارد. به علاوه، روش‌هایی وجود دارند که بر روی کمی بودن یا کیفی بودن آنها هنوز اختلاف نظر وجود دارد. با این حال، به اعتقاد ببی (2015، 229) دو روش پژوهش در رویکرد کمی بسیار مشهور هستند:
- آزمایش (experimental method)
- و پیمایش (survey method)
کرسول (2014، 12) قائل به دسته‌بندی مشابهی است؛ یعنی طرح‌های آزمایشی و غیرآزمایشی (مانند پیمایش) را زیر رویکرد کیفی نام می‌برد. هرچند، در منابع دیگر ممکن است این دسته‌بندی جزئی‌تر نیز باشد؛ برای مثال، گودوین و گودوین (1996) از پژوهش توصیفی، پژوهش همبستگی، پژوهش علی ـ مقایسه‌ای، پژوهش آزمایشی، و پژوهش تک موضوعی به عنوان شاخه‌های رویکرد کمی نام می‌برند. تامس (2003، 6) نیز از دسته جدیدی با نام «تحلیل محتوای کمی» (quantitative content analysis) در رویکرد کمی نام می‌برد.
در هر صورت، به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر دسته‌بندی‌های ببی و کرسول توجه بیشتری به خود جلب کرده‌اند و در اینجا نیز ما طبق این دسته‌بندی پیش خواهیم رفت.
به نظر کرسول (2014، 12) پیمایش توصیفی کمی یا عددی درباره گرایش‌ها، نگرش‌ها، یا عقاید گروهی از مردم، از طریق گزینش نمونه‌ای از آن گروه، به‌دست می‌دهد. انجام این پژوهش‌ها طوری پیش می‌رود که بتوان نتایج حاصل از مطالعه نمونه را به یک جامعه بزرگتر تعمیم داد. به طور معمول، پرسشنامه یا مصاحبه ساختاریافته ابزارهایی هستند که در این‌گونه پژوهش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به نظر می‌رسد، رایج‌ترین روش پژوهش، به‌ویژه در رویکرد کمی، روش پیمایشی است. احتمالاً همه ما تجربه روش پیمایشی را داریم؛ به عنوان کسی که این روش را اجرا کرده یا به عنوان یک مشارکت‌کننده برای تکمیل پرسشنامه. به اعتقاد ببی (2015، 253) روش پیمایشی برای پاسخگویی به مسائلی که در حوزه علوم اجتماعی مطرح می‌شود بسیار مناسب است. همچنین، زمانی که پژوهش قصد سنجش افکار، احساسات، عقاید، و نگرش‌های یک جامعه بزرگ را دارد، پیمایش احتمالاً مناسب‌ترین گزینه برای پاسخگویی به چنین شکاف‌هایی است.
اصطلاحی که اغلب با شنیدن روش پیمایشی به ذهن افراد متبادر می‌شود، «نمونه‌گیری» است. نمونه‌گیری از یک جامعه بزرگ، معادل «مشت نمونه خروار» است. زمانی که پژوهشگر به دلیل محدودیت‌های زمانی، مکانی، مالی، و غیره نمی‌تواند کل اعضای یک جامعه را پیمایش کند، از یک نمونه برای گردآوری داده استفاده کرده و نتایج این پیمایش را به جامعه بزرگتر تعمیم می‌دهد. برای تعمیم‌پذیری، «تصادفی بودن» نمونه‌های گزینشی یکی از شروط اساسی است.
همان‌طور که گفته شد، اغلب ابزار اصلی برای گردآوری داده در پژوهش‌های پیمایشی مصاحبه ساختاریافته (یا مصاحبه بسته) یا پرسشنامه است. پرسشنامه مجموعه‌ای از گویه‌ها است که به هدف مشخصی طرح شده و در اختیار افراد برای پاسخگویی قرار می‌گیرد. پرسشنامه باید به‌گونه‌ای طراحی، توزیع، و مدیریت شود که بتواند پژوهشگر را به اهدافش برساند؛ به این دلیل طراحی، توزیع، و مدیریت این ابزار خود از اصولی پیروی می‌کند که آگاهی از آنها ضروری است (برای مطالعه بیشتر در این زمینه به بخش «طراحی ابزار گردآوری داده» مراجعه کنید).
از آنجایی که در پژوهش‌های پیمایشی، پژوهشگر به طور معمول با افراد و مردم به عنوان جامعه پژوهش سروکار دارد، رعایت مسائل اخلاقی بسیار مهم و حائز اهمیت است. رازنگهداری از مهمترین نکاتی است که در این نوع پژوهش‌ها باید در مورد آن مراقب بود. محرمانه ماندن، شرکت داوطلبانه برای پاسخگویی، حق آگاهی از نحوه استفاده از داده گردآوری شده در پژوهش، و غیره از مسائل دیگری هستند که باید مورد توجه پژوهشگر در پژوهش پیمایشی قرار گیرند.
روش آزمایشی، روش شبه آزمایشی، روش همبستگی، و روش پیمایشی (کتاب)
Christensen, Larry B. Experimental Methodology. Pearson, 2007. (Google Books)
«روش‌شناسی آزمایشی» از منابع هسته در زمینه رویکرد کمی است. فصل‌های این کتاب به‌گونه‌ای سازماندهی شده‌اند که هر بخش روی گام خاصی در فرایند پژوهش تأکید کرده است. علاوه بر روش آزمایشی، مطالب کتاب به روش‌های دیگر رویکرد کمی، مانند روش شبه آزمایشی، روش همبستگی، و روش پیمایشی نیز پرداخته‌اند.
انواع گوناگون پیمایش (کتاب)
یارعلی، جواد و رضا جعفری هرندی. پژوهش پیمایشی (پیمایش تلفنی، تحت وب). ترجمه علی دلاور. تهران: به‌چاپ، 1391
پیماش دارای انواع گوناگونی است و به روش‌های متفاوتی می‌توان آن را اجرا کرد. در این اثر انواع شیوه‌های مدیریت پیمایش، از جمله تلفنی و برخط، معرفی و توضیح داده شده‌اند. این اثر می‌تواند مورد استفاده دانشجویانی قرار گیرد که پژوهش خود را به روش پیمایشی انجام خواهند داد.
روش‌شناسی پیمایشی (کتاب)
Christensen, Larry B. Experimental Methodology. Pearson, 2007. Google Books
«روش‌شناسی پیمایشی» از منابع هسته در زمینه رویکرد کمی است. فصل‌های این کتاب به‌گونه‌ای سازماندهی شده‌اند که هر بخش روی گام خاصی در فرایند پژوهش تأکید کرده است. علاوه بر روش پیمایشی، مطالب کتاب به روش‌های دیگر رویکرد کمی، مانند روش شبه آزمایشی، روش همبستگی، و غیره نیز پرداخته‌اند.
توضیح روش پیمایشی به عنوان یکی از طرح‌های رویکرد کمی (کتاب)
Babbie, Earl. The practice of social research. Cengage Learning, 2015. Google Books
ارل ببی از پژوهشگران حوزه علوم اجتماعی و یکی از اساتید به‌نام روش پژوهش در سطح بین‌المللی است. کتاب او یکی از منابع مهم در زمینه روش پژوهش است که یک راهنمای کامل آموزشی در این زمینه به‌شمار می‌آید. فصل نهم این کتاب به توضیح روش پیمایشی به عنوان یکی از طرح‌های رویکرد کمی پرداخته است.
روش پژوهش پیمایشی (پاورپوینت)
Surveying
در این اسلایدها روش پژوهش پیمایشی مورد بحث قرار گرفته است. جوانب گوناگون این روش پژوهش، به طور مفصل، در این ارائه مطرح شده است.
نمونه استفاده از روش پیمایشی و آزمون‌های آماری گوناگون (مقاله)
جلالی فراهانی، مجید، و ابراهیم علی دوست قهفرخی. «بررسی دلایل و انگیزه های حضور فارغ التحصیلان رشته های غیرتربیت بدنی در مقطع کارشناسی ارشد تربیت بدنی.» نشریه مدیریت ورزشی 2، شماره 7 (1389): 145 (تمام‌متن)
