معرفی گام‌های روش علمی و همچنین ارائۀ ابزارهای مرتبط (وبگاه)

Explorable.com

این پایگاه با یک پرسش ساده دربارۀ دسترسی به اطلاعات چگونگی حذف داده‌های پرت آغاز شد و اکنون بر روی افزودن مقالات آموزشی در رابطه با روش پژوهش علمی تمرکز دارد. هدف اصلی این پایگاه، پوشش تمامی گام‌های روش علمی و همچنین ارائۀ ابزارهای مرتبط برای آن است. در بخش‌هایی از پایگاه دربارۀ گردآوری داده هم مطالبی بیان شده است. این پایگاه همچنین دارای برنامه‌های ویژۀ موبایل نیز هست.

داده‌های مربوط به توسعۀ کشورها (وبگاه)

World DataBank

بانک اطلاعاتی بانک جهانی یکی از پایگاه‌هایی است که ابزارهای مناسبی برای تجزیه و تحلیل و نمایش مجموعه‌ای از داده‌های سری زمانی در موضوعات گوناگون فراهم می‌کند. این داده‌ها بیشتر در زمینۀ توسعۀ کشورها هستند.

کمیتۀ اخلاق در انتشارات (وبگاه)

Committee on Publication Ethics

 این پایگاه مکانی برای ورود ویراستاران نشریه‌های علمی و تمامی افرادی است که به اخلاق پژوهش علاقمند هستند. این نهاد مشاوره‌هایی را در زمینۀ اخلاق پژوهش به ویژه برای مواجهه با بدرفتاری علمی در قالب آیین‌نامه‌ها و مرام‌نامه‌ها فراهم کرده است.

اخلاق پژوهش (وبگاه)

کانون درستی و اخلاق پژوهش ایران (کیان)

کانون درستی و اخلاق پژوهش ایران (کیان) با هدف ترویج و اشاعۀ اصول درستی و اخلاقی پژوهش در ایران راه‌اندازی شده است. نمونه‌ها و مصداق‌ها؛ و قوانین و رهنمودها بخش‌هایی از این پایگاه هستند که موارد و نکاتی را در رابطه با بیان می‌کنند.

مجموعۀ نرم‌افزاری گردآوری دادۀ «آی. بی. ام.» (وبگاه)

IBM SPSS Data Collection Divestiture

شرکت «آی. بی. ام.» مجموعه برنامه‌هایی را برای گردآوری داده برای پژوهشگران پیمایش و بازار فراهم ساخته است که به آنها برای رسیدن به درک بهتر از نگرش افراد و عقاید آنها کمک می‌کند. این مجموعه شامل نرم‌افزارهایی برای ایجاد پیمایش، مصاحبه، گزارش‌گیری، و ذخیره‌سازی اطلاعات است.

رسیدن به موفقیت در فرایند گردآوری داده (وبگاه)

What is involved in collecting data – six steps to success

 این پیوند مزایا، چالش‌ها، و ملاحظاتی را که ممکن است در طول فرایند گردآوری داده پدید آیند بر می‌شمرد. البته داده‌ها در بافت حقوق بشر هستند ولی نکاتی که بیان شده می‌تواند در پژوهش‌های دیگر هم بکار روند. در این پیوند همچنین موفقیت فرایند گردآوری داده در شش گام بیان می‌شود. نکتۀ مهم این پیوند، ارائۀ نمونه‌هایی در هر گام است.

ارائه‌های مرتبط با گردآوری داده (پایگاه اطلاعات)

Data collection in SlideShare

پایگاه «اسلایدشر» یکی از زیرمجموعه‌های «لینکداین» است که به گردآوری محتوا، بیشتر در قالب ارائه، در موضوعات گوناگون می‌پردازد. این پایگاه همچنین دارای یک مجموعۀ غنی در رابطه با گردآوری داده است.

نظری، مریم. 1397. وبینار فوق‌العاده کاربردی کیمیاگری پژوهش. آموزش گام به گام طراحی، اجرا و ارائه پژوهش مولد و تاثیرگذار. قابل دسترس در maryamnazari.com

بکارگیری داده‌های ثانویه در پژوهش (مقاله)

Cowton, Christopher J. 1998. “The Use of Secondary Data in Business Ethics Research.” Jounal of Business Ethics 17: 423–434. doi:10.1023/A:1005730825103

هدف این مقاله برانگیختن انگیزۀ پژوهشگران اخلاق کسب و کار برای استفاده از داده‌های ثانویه در پژوهش است. این داده‌ها می‌توانند به عنوان جایگزین یا مکمل داده‌های اصلی استفاده شوند. همچنین مزایای استفاده از این داده‌ها از دید هزینه، تلاش پژوهشگر، و برخی چالش‌های دیگر برشمرده شده است.

چالش‌های اخلاقی و بازنمایی تجزیه و تحلیل داده‌های ثانویه کیفی (مقاله)

Thome, S. 1998. “Ethical and Representational Issues in Qualitative Secondary Analysis.” Qualitative Health Research 8 (4) (July 1): 547–555. doi:10.1177/104973239800800408. http://qhr.sagepub.com/cgi/doi/10.1177/104973239800800408

این مقاله مطالبی را در مورد چالش‌های اخلاقی و بازنمایی تجزیه و تحلیل داده‌های ثانویه کیفی ارائه کرده است. همچنین برای برطرف کردن آنها راهبردهایی را پیشنهاد داده است.

استفاده از روش‌های مشاهده‌ای در بازاریابی (مقاله)

Lee, Nick, and Amanda J. Broderick. 2007. “The Past, Present and Future of Observational Research in Marketing.” Qualitative Market Research: An International Journal 10 (2): 121–129. doi:10.1108/13522750710740790

این مقاله به مرور کلی توسعۀ روش‌های مشاهده‌ای در بازاریابی می‌پردازد، هر چند سایر رشته‌ها هم می‌توانند از این مقاله استفاده کنند. یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد که این روش در بازاریابی فراتر از مشاهدۀ مشارکت‌کننده است. در ادامه هم به برخی از روش‌های نوآورانه برای توسعۀ روش مشاهده مانند تصویربرداری عصبی اشاره می‌کند.

مرور تکنیک‌های مشاهدۀ مشارکت‌کننده (مقاله)

Mackellar, Joanne. 2013. “Participant Observation at Events: Theory, Practice and Potential.” Edited by Judith Mair. International Journal of Event and Festival Management 4 (1) (March 15): 56–65. doi:10.1108/17582951311307511. http://www.emeraldinsight.com/journals.htm?articleid=17083708&show=abstract

این مقاله به مرور تکنیک‌های مشاهدۀ مشارکت‌کننده و ارزیابی نقاط قوت و ضعف آن در بافت رویدادها می‌پردازد. یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد که می‌توان از روش مشاهدۀ مشارکت‌کننده برای آگاهی از توسعۀ راهبردهای مدیریتی یک رویداد مانند رفتار جمعیت، ریسک، و ایمنی مردم استفاده کرد.

گردآوری داده به شیوۀ آزمایش در مقیاس بزرگ (مقاله)

Birnbaum, Michael H. 2004. “Human Research and Data Collection via the Internet.” Annual Review of Psychology 55 (1) (February): 803–832. doi:10.1146/annurev.psych.55.090902.141601. http://www.annualreviews.org/doi/abs/10.1146/annurev.psych.55.090902.141601

شبکۀ جهانی وب فرصت مناسبی را برای گردآوری داده به شیوۀ آزمایش در مقیاس بزرگ و همچنین با افراد خاص فراهم ساخته است. در این مقاله برتری‌ها و ضعف‌های پژوهش‌های وب و آزمایشگاهی برشمرده می‌شوند. همچنین تکنیک‌های برنامه‌نویسی (رویه‌های گردآوری داده) در دو بخش کلاینت و سرور مقایسه می‌گردند. این مقاله می‌تواند بینش‌های تازه‌ای را برای علاقمندان به شیوۀ آزمایش فراهم سازد.

برتری‌ها و محدودیت‌های شیوه‌های آزمایشگاهی در علوم اجتماعی (مقاله)

Falk, Armin, and James J Heckman. 2009. “Lab Experiments Are a Major Source of Knowledge in the Social Sciences.” Science 326 (5952) (October 23): 535–538. doi:10.1126/science.1168244. http://www.sciencemag.org/cgi/doi/10.1126/science.1168244

در این مقاله به بررسی برتری‌ها و محدودیت‌های شیوه‌های آزمایشگاهی در علوم اجتماعی می‌پردازد. همچنین این شیوه را با دیگر شیوه‌های غیر آزمایشگاهی مقایسه می‌کند. یافته‌های این پژوهش به این موضوع تأکید دارد که بسیاری از اعتراض‌هایی که در مقابل استفاده از این شیوه در علوم اجتماعی وجود دارد بیشتر اشتباه است.

گردآوری داده‌های کیفی و کمی و مراحل آن (کتاب)

Creswell, John W. 2012. Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research. 4th ed. Boston, MA: Pearson Education, Inc

این کتاب رویکردی را برای آموزش روش تحقیق انتخاب کرده است که به دانشجویان کمک می‌کند تا تفاوت‌ها و شباهت‌های پایه را در سه رویکرد کمی، کیفی، و روش ترکیبی بیاموزند. افزون بر این، کتاب تلاش می‌کند تا با پوشش متعادل روش‌های کمی و کیفی، پژوهشگران را در شروع و ادامۀ پژوهش راهنمایی کند. همچنین به آنها این توانایی را می‌دهد تا بتوانند مطالعه‌های انجام شده را نیز ارزیابی کنند. فصل پنجم و هفتم کتاب به گردآوری داده‌های کمی و کیفی اختصاص یافته است. پژوهشگر در این دو فصل به تشریح با مراحل گردآوری هر دو گونه داده آشنا می‌شود.

گردآوری داده در چهار راهبرد پژوهش (کتاب)

de Vaus, David A. 2001. Research Design in Social Research. London: SAGE Publications

این کتاب بیشتر دانشجویان علوم اجتماعی را هدف قرار داده است و هدف را آشنا ساختن آنها با اهمیت طرح پژوهش و جایگاه آن در فرایند پژوهش تعریف کرده است. این کتاب همچنین به دانشجویان کمک می‌کند تا راهبرد مناسب را برای پژوهش خود بیابند و این کار را از طریق یاد دادن اصول و شیوه‌های ارزیابی هر راهبرد انجام می‌دهد. چهار راهبرد آزمایشی، مطالعات طولی، میان بخشی، و مطالعۀ موردی، راهبردهای اصلی این کتاب هستند که در هر کدام به گردآوری داده هم اشاره شده است.

انواع داده و شیوۀ گردآوری آن (کتاب)

Newby, Peter. 2014. Research Methods for Education. 2nd ed. Vol. 94. Abingdon, Oxon: Routledge. doi:10.1016/B978-075067929-9/50038-5

این کتاب دانشجویان را در موضوع روش تحقیق راهنمایی می‌کند. گسترۀ موضوعات این کتاب از مباحث فلسفی تا جنبه‌های عملی روش تحقیق مانند طراحی پرسشنامه و ارائۀ نتایج پژوهش است. یکی از برتری‌های این کتاب فراهم ساختن نمونه‌ها و موردکاوی‌های بین‌المللی است که کار درک روش تحقیق را برای مقاصد آموزشی ساده می‌سازد. فصل چهارم این کتاب به موضوع داده، گونه‌ها، و گردآوری آن می‌پردازد.

شیوه‌های گوناگون گردآوری داده (کتاب)

Saunders, Mark, Philip Lewis, and Adrian Thornhill. 2009. Research Methods for Business Students. Research Methods for Business Students. 5th ed. Harlow, England: Pearson Education

در این کتاب معرفی کاملی از روش پژوهش برای پژوهش‌هایی در زمینۀ مدیریت و کسب و کار صورت گرفته است، که به کمک آن دانشجویان این رشته‌ها می‌توانند نظریه، فلسفه، و تکنیک‌های انجام پژوهش را یاد بگیرند. فصل هشتم تا یازدهم کتاب به شیوه‌های گوناگون گردآوری داده اختصاص یافته است.

گردآوری و تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش (کتاب)

Sapsford, Roger, and Victor Jupp. 2006. Data Collection and Analysis. 2nd ed. London: SAGE Publications. doi:10.4135/9781849208802. http://books.google.com/books?id=BEDTrvUH8NcC&pgis=1

این کتاب گردآوری و تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش را در چهار بخش کلی تشریح می‌کند. بخش نخست کتاب چالش‌های طراحی را مانند اعتباریابی شواهد و نمونه‌گیری پوشش می‌دهد. بخش دوم، شیوه‌های گردآوری داده را معرفی می‌کند. بخش سوم تجزیه و تحلیل آماری داده‌های کمی و تجزیه و تحلیل کیفی متن و رونوشت‌های مصاحبه را پوشش می‌دهد. در پایان، در بخش چهارم چالش‌های اخلاقی، سیاسی، و مفهومی تمام مراحل پژوهش تشریح می‌شوند.

گردآوری داده و مدیریت منابع آن (کتاب)

Thietart, Raymond-Alain. 2001. Doing Management Research: A Comprehensive Guide. London: SAGE Publications

در این کتاب بینش‌های نو و قدرتمندی در رابطه با پژوهش در مدیریت ارائه می‌گردد. در فصل نهم این کتاب که به گردآوری داده و مدیریت منابع داده اختصاص یافته است، تکنیک‌های کمی و کیفی گردآوری دادۀ اصلی معرفی می‌شوند. همچنین در بخش‌های انتهایی به برتری‌ها و محدودیت‌های داده‌های ثانویه هم اشاره می‌شود.

بکارگیری مستندات در گردآوری داده (کتاب)

Finnegan, Ruth. 2006. “Using Documents.” In Data Collection and Analysis, edited by Roger Sapsford and Victor Jupp, 2nd ed., 138–151. London: SAGE Publications

فصل بکارگیری مستندات که فصل ششم کتاب گردآوری و تجزیه و تحلیل داده است، مطالبی را در رابطه با گردآوری داده‌های موجود از مستندات ارائه کرده است. منابع مستند، تفاوت‌های داده‌های اصلی و ثانویه، و بکارگیری مستقیم یا غیر مستقیم این گونه از داده‌ها بخش‌هایی از این فصل هستند.

بکارگیری داده‌های ثانویه در پژوهش (کتاب)

Saunders, Mark, Philip Lewis, and Adrian Thornhill. 2009. Research Methods for Business Students. Research Methods for Business Students. 5th ed. Harlow, England: Pearson Education

فصل هشتم کتاب توضیحاتی را دربارۀ بکارگیری داده‌های ثانویه ارائه کرده است. در این فصل، خواننده با گونه‌های داده‌های ثانویه، چگونگی بکارگیری، مزایا و معایب، مکان‌یابی، و ارزیابی این گونه از داده‌ها آشنا می‌شود.

گردآوری داده‌های ثانویه و برتری‌های آن (کتاب)

Ibert, Jérôme, Philippe Baumard, Carole Donada, and Jean-Marc Xuereb. 2001. “Data Collection and Managing the Data Source.” In Doing Management Research: A Comprehensive Guide, edited by Raymond-Alain Thietart. London: SAGE Publications

بخش سوم فصل نهم کتاب به گردآوری داده‌های ثانویه می‌پردازد. در این بخش، ابتدا برتری‌های بکارگیری این گونه از داده‌ها برشمرده می‌شوند و سپس دو گونۀ داخلی و خارجی از این داده‌ها معرفی می‌شوند.

گردآوری داده در مشاهده (کتاب)

Foster, Peter. 2006. “Observational Research.” In Data Collection and Analysis, edited by Roger Sapsford and Victor Jupp, 2nd ed., 57–92. London: SAGE Publications

فصل سوم کتاب گردآوری و تجزیه و تحلیل داده به پژوهش‌های مشاهده‌ای اختصاص یافته است. در واقع منظور پژوهش‌هایی است که در آن داده با ابزار مشاهده گردآوری می‌شود. از یک سوی در این فصل مشاهده‌های نظام‌مند یا ساخت‌یافته و نقش آنها برای آزمون فرضیه و اکتشاف همبستگی بین متغیرها معرفی می‌شود، از سوی دیگر در این فصل به معرفی مشاهده‌های کیفی یا کمتر ساخت‌یافته برای اکتشاف چارچوب معنایی یک پدیده پرداخته می‌شود.

معرفی دیدگاه داخلی و خارجی در مشاهده (کتاب)

Ibert, Jérôme, Philippe Baumard, Carole Donada, and Jean-Marc Xuereb. 2001. “Data Collection and Managing the Data Source.” In Doing Management Research: A Comprehensive Guide, edited by Raymond-Alain Thietart. London: SAGE Publications

در بخش نخست فصل نهم کتاب روش مشاهده به عنوان یکی از روش‌های مهم گردآوری داده‌های اصلی معرفی می‌شود. در این بخش، مشاهده براساس دیدگاه داخلی و خارجی پژوهشگر به دو گونه تقسیم‌بندی می‌شود. در دیدگاه داخلی، پژوهشگر از رویکرد مشاهدۀ مشارکت‌کننده و در دیدگاه خارجی از رویکرد غیرمشارکت‌کننده بهره می‌برد. در ادامۀ بخش، این دو رویکرد معرفی می‌شوند.

مشاهدۀ مشارکت‌کننده، مشاهدۀ ساخت‌یافته، و رویکردهای آنها (کتاب)

Saunders, Mark, Philip Lewis, and Adrian Thornhill. 2009. Research Methods for Business Students. Research Methods for Business Students. 5th ed. Harlow, England: Pearson Education

فصل نهم این کتاب نقش مشاهده را در گردآوری داده‌های اصلی در رویکرد کمی و کیفی توضیح می‌دهد. همچنین در این فصل مشاهدۀ مشارکت‌کننده، مشاهدۀ ساخت‌یافته، و رویکردهای آنها معرفی می‌شوند. در پایان این فصل هم به روایی و پایایی این دو گونه مشاهده اشاره می‌شود.

چگونگی برنامه‌ریزی، اجرا، و تجزیه و تحلیل پیمایش (کتاب)

de Vaus, David A. 2002. Surveys in Social Research. 5th Ed. London: Routledge

این کتاب جزئیات چگونگی برنامه‌ریزی، اجرا، و تجزیه و تحلیل پیمایش را تشریح می‌کند و یکی از بهترین منابع در این زمینه است. تمرکز کتاب بر روی برقراری ارتباط بین نظریه و پژوهش، منطق و تفسیر آمارها، و ‌تجربه‌های پژوهش اجتماعی است و همچنین به موضوعاتی مانند اخلاق هم می‌پردازد. یکی از نقاط قوت کتاب این است که تجزیه و تحلیل آماری را به سادگی و بدون نیاز به پیش‌زمینه به خواننده می‌آموزد.

استفاده از پرسشنامه و مصاحبه برای پرسش از افراد (کتاب)

Ibert, Jérôme, Philippe Baumard, Carole Donada, and Jean-Marc Xuereb. 2001. “Data Collection and Managing the Data Source.” In Doing Management Research: A Comprehensive Guide, edited by Raymond-Alain Thietart. London: SAGE Publications

در بخش نخست از فصل نهم کتاب، پرسشنامه به عنوان شیوه‌ای از پرسش مستقیم از افراد در تعداد بالا معرفی می‌شود و آن را در ردیف رویکرد کمی بررسی می‌کند. در ادامه نیز گام‌های اصلی آن تشریح می‌شود. در بخش دوم، شیوۀ مصاحبه به عنوان راهکاری در رویکرد کیفی برای کمک به سوژه‌ها در راستای غلبه یا فراموش کردن سازوکارهای دفاعی ذهنی در نهان کردن افکار معرفی شده است. مصاحبه‌های فردی و گروهی از گونه‌هایی است که در ادامۀ بخش توضیحاتی دربارۀ آنها ارائه می‌شود.

دیدگاه‌هایی درباره چگونگی پرسش و پاسخ در پژوهش (کتاب)

Foddy, William. 1993. Constructing Questions for Interviews and Questionnaires. Cambridge: Cambridge University Press

این کتاب تلاش می‌کند تا دیدگاه‌های پیشینیان خود را در مورد طراحی پرسش یکپارچه کند تا بتواند بینش‌ها و اصول تازه‌ای را برای قالب‌دهی رفتار پرسش و پاسخ بیابد. شاید برای معرفی این کتاب بهتر است بیان شود که چه موضوعاتی در کتاب مطرح نمی‌شود. این کتاب به موضوعاتی مانند انتخاب نمونه، پخش پرسشنامه، برگزاری مصاحبه، یا تجزیه و تحلیل داده نمی‌پردازد، بلکه این کتاب تلاش می‌کند درک پژوهشگر را از ماهیت دادۀ شفاهی همراه با اعتبار پرسش بالا برد. این کتاب برای جامعه‌شناسان، مردم‌شناسان، روان‌شناسان، و پژوهشگران بازار و سیاست اجتماعی توصیه شده است.

گردآوری داده با شیوۀ پرسش و مصاحبه (کتاب)

Saunders, Mark, Philip Lewis, and Adrian Thornhill. 2009. Research Methods for Business Students. Research Methods for Business Students. 5th ed. Harlow, England: Pearson Education

فصل دهم و یازدهم این کتاب، گردآوری دادۀ اصلی را از شیوۀ پرسش تشریح می‌کند. فصل دهم، بکارگیری مصاحبه‌های نیمه ساخت یافته، ژرف، و گروهی را مبنای کار قرار می‌دهد. در این فصل ابتدا یک دسته‌بندی از مصاحبه ارائه می‌شود. سپس، چگونگی استفاده از مصاحبه‌های نیمه ساخت‌یافته و ژرف، و محدودیت‌های آن تشریح می‌شوند. چالش‌های کیفیت داده و ارزیابی آن، برگزاری گروه کانونی، و مصاحبه‌های تلفنی و اینترنتی از جمله موارد دیگری هستند که در این فصل پوشش داده می‌شوند. در فصل یازدهم، مزایا و معایب گردآوری داده از شیوۀ پرسشنامه تشریح می‌شوند. سپس در رابطه با چگونگی پیاده‌سازی و به پیش بردن گونه‌های پرسشنامه مطالبی ارائه می‌شود. در پایان هم راهکارهایی برای بالا بردن نرخ بازگشت، روایی، پایایی، و همچنین مهارت انجام این شیوه معرفی می‌شوند.

پرسش در قالب مصاحبه و پرسشنامه (کتاب)

Wilson, Michael, and Roger Sapsford. 2006. “Asking Questions.” In Data Collection and Analysis, edited by Roger Sapsford and Victor Jupp, 2nd ed., 93–123. London: SAGE Publications

فصل چهارم کتاب گردآوری و تجزیه و تحلیل داده به شیوۀ پرسش اختصاص یافته است. این فصل پرسش مستقیم از افراد را جدا از پرسش‌هایی می‌داند که به طور طبیعی در میان فرایندهایی مانند مشاهده پدید می‌آید و همین موضوع را دست‌مایۀ طراحی آن قرار می‌دهد. به طور کلی می‌توان گفت که در این فصل، پرسش در قالب مصاحبه و پرسشنامه مورد کنکاش قرار می‌گیرد.

معرفی گونه‌های مختلف طرح‌های آزمایشی و محیط‌های متفاوت برای برگزاری آنها (کتاب)

de Vaus, David A. 2001. Research Design in Social Research. London: SAGE Publications

بخش دوم این کتاب به طرح‌های آزمایشی اختصاص یافته است. این بخش گونه‌های طرح‌های آزمایشی و محیط‌های متفاوت برگزاری آن را معرفی می‌کند. البته توجه به این نکته ضروری است که در طرح‌های آزمایشی می‌توان از شیوه‌های دیگر گردآوری داده هم استفاده کرد، ولی چگونگی برگزاری آزمایش برای گردآوری داده انگیزۀ اصلی معرفی این کتاب در این بخش بود. در قسمت‌هایی از این بخش همچنین دربارۀ داده، مشارکت‌کنندگان، و چالش‌های اخلاقی صحبت می‌شود.

معرفی شیوۀ آزمایش (کتاب)

Ibert, Jérôme, Philippe Baumard, Carole Donada, and Jean-Marc Xuereb. 2001. “Data Collection and Managing the Data Source.” In Doing Management Research: A Comprehensive Guide, edited by Raymond-Alain Thietart. London: SAGE Publications

در انتهای بخش نخست فصل نهم کتاب، شیوۀ آزمایش به عنوان شیوه‌ای برای بیرون کشیدن نتایج کمی از شرایط کنترل شده معرفی می‌گردد.

معرفی شیوۀ آزمایش (کتاب)

Lee Abbott, Martin, and Jennifer McKinney. 2013. Understanding and Applying Research Design. Understanding and Applying Research Design. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc. doi:10.1002/9781118647325

فصل چهاردهم کتاب آزمایش را یکی از شیوه‌های قدرتمند پژوهشی معرفی می‌کند که در عمل نشان می‌دهد افراد چگونه به یک محرک واکنش نشان می‌دهند. تعریف پایه‌ای کتاب همان انجام یک عمل (متغیر مستقل) و بررسی اثرات یا نتایج آن (متغیر وابسته) است.

سرشماری عمومی نفوس و مسکن (گزارش) مرکز آمار ایران. 1391. «نتايج سرشماري عمومي نفوس و مسكن ـ 1390». دسترسی در چهارم آبان‌ماه 1394 در این گزارش، اطلاعات سرشماری کشور موجود است. در این گزارش، مواردی مانند گزیدۀ نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن، جمعیت و خانوارهای کشور، و ... قابل مشاهده است. این داده‌ها و اطلاعات می‌توانند مورد استفادۀ پژوهش‌های دیگر قرار گیرند.

نمونه پایان‌نامه‌ای که منبع داده آن «داده‌های موجود» است

اولادقبادی،احسان.1392.«شناسایی و بررسی موقوفه‌های ایران در زمان سلجوقیان.»پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

شناسایی و بررسی موقوفه‌های ایران در زمان سلجوقیان ـ پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد ـ در این پایان‌نامه تلاش شده است تا لیستی تفصیلی از موقوفه‌ها، وقف‌نامه، و واقفان ایران تهیه شود که داده‌های آن به روش آرشیوی و از داده‌های موجود گردآوری شده است.

نظری، مریم. 1397. وبینار فوق‌العاده کاربردی کیمیاگری پژوهش. آموزش گام به گام طراحی، اجرا و ارائه پژوهش مولد و تاثیرگذار. قابل دسترس در maryamnazari.com

دو دورۀ آموزشی برای طراحی پرسشنامه و آزمایش‌ها (درس و آموزش)

Coursera – Free Online Courses

«کرس‌را» پایگاهی است که به ارائۀ دوره‌های آموزشی گوناگون توسط دانشگاه‌های سراسر جهان می‌پردازد. این پایگاه دوره‌هایی را مانند «طراحی پرسشنامه برای پیمایش‌های اجتماعی» و «طراحی، اجرا، و تجزیه و تحلیل آزمایش‌ها» هم برای گردآوری داده برگزار می‌کند.

گردآوری داده در ارزیابی اجتماعی (درس و آموزش)

Operations in Evaluating Community Interventions

دانشگاه «کانزاس» کارگروهی را برای سلامت و توسعۀ اجتماع راه‌اندازی کرده که یکی از خدمات آن ارائۀ جعبه ابزار اجتماعی است. این جعبه ابزار در قالب فصل‌هایی ارائه شده است که در فصل 37 به برنامه‌ریزی و ساختاردهی برنامۀ ارزیابی اجتماع می‌پردازد و مطالبی را در رابطه با گردآوری داده بیان می‌کند. این مطالب در زمینه‌هایی مانند انتخاب پرسش‌ها، طراحی نظام مشاهده، گردآوری و تفسیر اطلاعات مردم نگاری، گردآوری داده‌های آرشیوی، و ... است.

مجموعۀ آموزشی برای گردآوری داده (درس و آموزش)

Program Evaluation

پایگاه «سی. دی. سی.» که مرکزی برای کنترل و جلوگیری از بیماری است، در بخش ارزیابی برنامه‌ها بیان می‌کند که انجام منظم ارزیابی برای ارائۀ اطلاعات مدیریتی برنامه‌ها و تقویت اثربخشی آنها باید بخشی از برنامه‌های آموزشی محلی و ایالتی، و سلامت عمومی قرار گیرد. در این راستا، مجموعۀ آموزشی فراهم ساخته است که یکی از بخش‌های آن گردآوری داده با ابزارهایی مانند پرسشنامه، مصاحبه، و مشاهده است.

نظری، مریم. 1397. وبینار فوق‌العاده کاربردی کیمیاگری پژوهش. آموزش گام به گام طراحی، اجرا و ارائه پژوهش مولد و تاثیرگذار. قابل دسترس در maryamnazari.com

• چطور موضوع پژوهشم را چارچوب‌بندی کنم؟
• چطور متغیرها و سازه‌های مناسب برای پژوهشم انتخاب کنم؟
• چطور مدل مفهومی پژوهشم را بسازم؟
• چطور ابزار پژوهشم را بسازم؟
• چی بپرسم؟ از کی بپرسم؟ چطوری بپرسم؟
• چطور بعد از گردآوری داده و تحلیل یافته‌ها، در بخش نتیجه‌گیری نوآوری پژوهشم را برجسته کنم؟

اگر پرسش‌هایی از این دست دارید دلیلش احتمالا دو چیز است: 📌 در سرچ و چگونگی دستیابی به متون عالی در حوزه پژوهشتان ورزیده نیستید و صرفا سرچ را به نیت پیدا کردن موضوع و مرور پیشینه انجام می‌دهید 📌 یا بعد از پیدا کردن متون علمی و مقالات نمی‌‌دانید چطور یک مقاله یا پژوهش را بخوانید و برای ساخت قطعات مختلف پژوهشتان از آن استفاده کنید. برخلاف تصور رایج پژوهش یک پروسه خطی نیست. برعکس، پژوهش یک پروسه رفت و برگشتی است که باید در هر مرحله از آن با متون علمی برتر و پژوهش‌های مرتبط تعامل و مشورت کنید و دقیقا همین تعامل و مشورت است که پاسخ همه پرسش‌های شما را می‌دهد و در شما اعتماد به نفسی رویشی ایجاد می‌کند و از شما یک محققِ متخصص و صاحب‌نظر می‌سازد. برای اینکار باید در سه مهارت سرچ، تحلیلی‌خوانی و اصیل‌نویسی ورزیده باشید تا به فراخور نیاز محتوایی‌تان در هر مرحله از پژوهش بتوانید سرچ‌های هدفمند انجام دهید و از دل مقالات و متون علمی، مطالب دست اول و معتبر استخراج کنید و برای پرسش‌های خود پاسخ‌های علمی و معتبر بیابید. چون نیاز شما به مطالب علمی در هر مرحله از پژوهش متفاوت است و بنابراین با بکارگیری یک استراتژی سرچ ثابت یا مراجعه به شکل خاصی از اطلاعات (مثلا پایان‌نامه‌ها و مقالات) نمی‌توانید به مطالب موردنیازتان در هر مرحله از پایان‌نامه یا پروپوزال دست بیابید. و دلیل اصلی قفل‌شدگی در پژوهش دقیقا از همین نقطه شروع می‌شود: اینکه سرچ می‌کنید به نیت انتخاب موضوع و گردآوری پیشینه و مقالات و پایان‌نامه‌ها را می‌خوانید به نیت اینکه مطمئن شوید پژوهشتان تکراری نیست!

نظری، مریم. 1397. وبینار فوق‌العاده کاربردی کیمیاگری پژوهش. آموزش گام به گام طراحی، اجرا و ارائه پژوهش مولد و تاثیرگذار. قابل دسترس در maryamnazari.com

• چطور موضوع پژوهشم را چارچوب‌بندی کنم؟
• چطور متغیرها و سازه‌های مناسب برای پژوهشم انتخاب کنم؟
• چطور مدل مفهومی پژوهشم را بسازم؟
• چطور ابزار پژوهشم را بسازم؟
• چی بپرسم؟ از کی بپرسم؟ چطوری بپرسم؟
• چطور بعد از گردآوری داده و تحلیل یافته‌ها، در بخش نتیجه‌گیری نوآوری پژوهشم را برجسته کنم؟

اگر پرسش‌هایی از این دست دارید دلیلش احتمالا دو چیز است: 📌 در سرچ و چگونگی دستیابی به متون عالی در حوزه پژوهشتان ورزیده نیستید و صرفا سرچ را به نیت پیدا کردن موضوع و مرور پیشینه انجام می‌دهید 📌 یا بعد از پیدا کردن متون علمی و مقالات نمی‌‌دانید چطور یک مقاله یا پژوهش را بخوانید و برای ساخت قطعات مختلف پژوهشتان از آن استفاده کنید. برخلاف تصور رایج پژوهش یک پروسه خطی نیست. برعکس، پژوهش یک پروسه رفت و برگشتی است که باید در هر مرحله از آن با متون علمی برتر و پژوهش‌های مرتبط تعامل و مشورت کنید و دقیقا همین تعامل و مشورت است که پاسخ همه پرسش‌های شما را می‌دهد و در شما اعتماد به نفسی رویشی ایجاد می‌کند و از شما یک محققِ متخصص و صاحب‌نظر می‌سازد. برای اینکار باید در سه مهارت سرچ، تحلیلی‌خوانی و اصیل‌نویسی ورزیده باشید تا به فراخور نیاز محتوایی‌تان در هر مرحله از پژوهش بتوانید سرچ‌های هدفمند انجام دهید و از دل مقالات و متون علمی، مطالب دست اول و معتبر استخراج کنید و برای پرسش‌های خود پاسخ‌های علمی و معتبر بیابید. چون نیاز شما به مطالب علمی در هر مرحله از پژوهش متفاوت است و بنابراین با بکارگیری یک استراتژی سرچ ثابت یا مراجعه به شکل خاصی از اطلاعات (مثلا پایان‌نامه‌ها و مقالات) نمی‌توانید به مطالب موردنیازتان در هر مرحله از پایان‌نامه یا پروپوزال دست بیابید. و دلیل اصلی قفل‌شدگی در پژوهش دقیقا از همین نقطه شروع می‌شود: اینکه سرچ می‌کنید به نیت انتخاب موضوع و گردآوری پیشینه و مقالات و پایان‌نامه‌ها را می‌خوانید به نیت اینکه مطمئن شوید پژوهشتان تکراری نیست!

نمونه استفاده از داده‌های موجود و آرشیوی در مطالعات تاریخی فرهنگی (پایان‌نامه) اولادقبادی، احسان. 1392. «شناسایی و بررسی موقوفه‌های ایران در زمان سلجوقیان.» پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در این پایان‌نامه تلاش شده است تا لیستی تفصیلی از موقوفه‌ها، وقف‌نامه، و واقفان ایران تهیه شود که داده‌های آن به روش آرشیوی و از داده‌های موجود گردآوری شده است.

نمونه گردآوری گزارش‌ها و مطالعه‌های موجود خوشه‌های فرهنگی (مقاله)

Hitters, Erik, and Greg Richards. 2002. “The Creation and Management of Cultural Clusters.” Creativity and Innovation Management 11 (4): 234–247. doi:10.1111/1467-8691.00255.

در این مقاله دو خوشۀ فرهنگی از دید راهبردهای مدیریتی ارزیابی می‌شوند. تجزیه و تحلیل این مقاله بر اساس هر دو گونه دادۀ اصلی و ثانویه بوده است. داده‌های ثانویۀ این پژوهش از گزارش‌ها و مطالعه‌هایی که در دورۀ توسعۀ این خوشه‌ها انجام شده، گرفته شده است.

استفاده از داده‌های ثانویۀ موجود در پژوهش (مقاله)

Parab, Vitthal V. 2015. “The Victorian versus Modern Poetry in the Poems of Tennyson, Browning and Hopkins.” International Journal of Science and Research (IJSR) 4 (7): 2409–2411

هدف اصلی این مقاله بررسی و به بحث گذاشتن خواسته های متضاد و تنش‌زای بین اشعار دوران ویکتوریا در برابر مدرن است. تمام این کار بر بستر منابع ثانویه انجام شده است.

نمونه روش مشاهدۀ مشارکت‌کننده در مطالعه رویدادها (مقاله)

Mackellar, Joanne. 2013. “Participant Observation at Events: Theory, Practice and Potential.” Edited by Judith Mair. International Journal of Event and Festival Management 4 (1) (March 15): 56–65. doi:10.1108/17582951311307511

در این مقاله از مشاهدۀ مشارکت‌کننده برای دستیابی به درک ژرف‌تر از پویایی رفتار مخاطبان و ابعاد عاطفی رفتار آنها استفاده شده است. این روش در یک جشنوارۀ مجسمه‌سازی توسط مدیران برای درک و مدیریت انتظارات مخاطبان مورد استفاده قرار گرفته است.

نمونه‌ای از یادداشت‌های میدانی برای مشاهده (شکل)

“Sample Fieldnotes from a Student’s Observation of an Art Object.”. 2012. In Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research, by John W. Creswell, 4th ed., P216. Boston: Pearson Education, Inc

یادداشت‌های میدانی یک دانش‌آموز دربارۀ بیست دقیقه مشاهده از یک شی هنری در کلاس

نمونه مشاهده در قالب عکس‌برداری (مقاله)

Sather-Wagstaff, J. 2008. “Picturing Experience: A Tourist-Centered Perspective on Commemorative Historical Sites.” Tourist Studies 8 (1): 77–103. doi:10.1177/1468797608094931

در این مقاله به بررسی تجربه‌های گردشگران از بازدید از یک مکان یادبود بنا پرداخته می‌شود. بدین منظور بر رویکرد تصویری و قوم‌نگاری تمرکز می‌شود. در این رویکرد از فعالیت‌هایی مانند عکاسی در طول سفر و استفاده از عکس‌ها پس از تور هر روزه استفاده می‌شود.

بررسی نگرش جامعۀ میزبان نسبت به گردشگری با استفاده از پرسشنامه (مقاله) عادلی، سمیرا. 1391. «بررسی نگرش جامعه میزبان نسبت به گردشگری و پیامدهای آن دریک بافت زنده تاریخی (پژوهش موردی: بافت تاریخی فهادان یزد).» نشریه هنرهای زیبا ـ معماری و شهرسازی 17 (4): 81–93 در این مقاله که در حوزۀ گردشگری بافت‌های زندۀ تاریخی قرار دارد، نگرش جامعۀ میزبان گردشگری با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده است.

بررسی و تحلیل اشعار کتاب‌های فارسی دورۀ ابتدایی با کمک مصاحبه (پایان‌نامه) علیزاده، پورچیستا. 1389. «بررسی و تحلیل اشعار کتاب‌های فارسی دوره‌ی ابتدایی از منظر اصول و معیارهای ادبیات کودک و نوجوان.» دانشگاه پیام نور استان تهران این پژوهش به بررسی اشعار موجود در کتاب‌های فارسی دورۀ دبستان می‌پردازد. یکی از گام‌های این پژوهش مصاحبه با معلمان کلاس‌های پنجم پایۀ دبستان است.

انجام مصاحبه‌های کیفی با افراد دارای مشکلات زبان بیانی (مقاله)

Lloyd, Vicki, Amanda Gatherer, and Sunny Kalsy. 2006. “Conducting Qualitative Interview Research with People with Expressive Language Difficulties.” Qualitative Health Research 16 (10): 1386–1404. doi:10.1177/1049732306293846

در این مقاله اشاره می‌شود که افرادی که دارای مشکلات زبان بیانی هستند از رویکردها و روش‌هایی که در آنها مصاحبه هست کنار گذاشته می‌شوند. این مقاله، نقش و اهمیت مصاحبه با این افراد را شفاف می‌سازد.

اندازه‌گیری و بررسی شرایط نور روز در خانه‌های قدیمی با استفاده از شبیه‌سازی (مقاله) کاظم‌زاده، مرضیه، و منصوره طاهباز. 1392. «اندازه‌گیری و بررسی شرایط نور روز در خانه‌های قدیمی کرمان (نمونه موردی خانه امینیان).» نشریه هنرهای زیبا ـ معماری و شهرسازی 18 (2): 17–26 این مقاله به بررسی شرایط نورپردازی و شرایط گرمایی فضاهای اصلی زندگی در یکی از خانه‌های کرمان پرداخته است. در این بررسی از شبیه‌سازی در شرایط کنترل شده استفاده شده است که یکی از روش‌های آزمایشی محسوب می‌شود.

بهینه‌سازی دودکش خورشیدی و بررسی اثر آن بر تهویۀ ساختمان با استفاده از شبیه‌سازی (مقاله) فخاری، مریم، و شاهین حیدری. 1392. «بهینه‌سازی دودکش خورشیدی و بررسی اثر آن بر تهویۀ ساختمان.» نشریه هنرهای زیبا ـ معماری و شهرسازی 18 (2): 83–88 در این مقاله به دلیل این که به نمونه‌های گوناگون دودکش خورشیدی دسترسی وجود نداشت، از روش شبیه‌سازی رایانه‌ای برای گردآوری داده استفاده شد. در این شبیه‌سازی، مدل‌های گوناگون با ابعاد مختلف دودکش خورشیدی با هم مقایسه شدند (گردآوری داده در شرایط کنترل شده و آزمایشی).

نمونه آزمایش کلاسیک برای بررسی تأثیر یک فیلم بر روی پیش‌داوری (شکل)

 “The Classical Experiment: Using an African American History Film to Reduce Prejudice.” 2010. In The Practice of Social Research, by Earl Babbie, 12th ed., P243. Belmont, CA: Wadsworth, Cengage Learning

این شکل ساختار اولیۀ یک نمونه آزمایش کلاسیک را برای آزمون تأثیر یک فیلم بر روی پیش‌داوری نشان می‌دهد. گروه کنترل، پیش آزمون، و پس آزمون از اجزای مهم این گونه آزمایش هستند.

نمونه استفاده از داده‌های ثانویه در پژوهش سلامت عمومی (کتاب)

Boslaugh, Sarah. 2007. Secondary Data Sources for Public Health: A Practical Guide. New York, NY: Cambridge University Press

در این کتاب مقدمه‌ای بر داده‌های ثانویه و چالش‌های مربوط به مدیریت و تجزیه و تحلیل آن ارائه شده است. همچنین تعداد زیادی از منابع داده‌های ثانویه مربوط به حوزۀ سلامت در آن معرفی شده است.

نمونه استفاده از داده‌های ثانویه در پژوهش تعلیم و تربیت (مقاله)

Veeraiah, P, Asfa M Yasin, and R B Shivagunde. 2015. “Integrating Information and Communication Technologies in Indian Education for Sustainable Development – Some.” Journal of Educational Policy and Entrepreneurial Research (JEPER) 2 (9): 160–173

هدف این مقاله که یک پژوهش میان رشته‌ای است، تعیین روندهایی در فناوری آموزشی برای درک و نگهداری آموزش در یک محیط آموزشی دانش‌آموز پسند است. روش پژوهش این مقاله بر اساس داده‌های ثانویه است.

مشاهدۀ عکس‌های میکروسکوپ الکترونیکی برای بررسی تخریب میکروبی پنبه (پایان‌نامه) آهنگری، حاجی تویلی. 1376. «بررسی تخریب میکروبی پنبه ایران (رقم ساحل).» دانشگاه صنعتی اصفهان برای بررسی این موضوع شرایط آب و هوایی یک منطقه در آزمایشگاه شبیه‌سازی شد. یکی از روش‌های گردآوری داده برای بررسی امکان رشد میکروارگانیزم‌ها در این شرایط، مشاهدۀ عکس‌های میکروسکوپ الکترونیکی بود.

مشاهده در نمونۀ داستان سیب نیوتون (مقاله)

Fara, P. 1999. “Catch a Falling Apple: Isaac Newton and Myths of Genius.” Endeavour 23 (4): 167–70

 همگی ما با داستان سیب نیوتون آشنایی داریم. این مقاله، مسئلۀ نبوغ را با استفاده از داستان نیوتون مطرح می‌کند. در جایی از مقاله بیان می‌کند که افتادن سیب منجر به تولد علمی شد که بر مبنای استدلال ریاضی، مشاهدۀ تجمعی، و پژوهش‌های جمعی نهادی قرار دارد.

نمونه مطالعۀ مشاهده‌ای از شکل‌گیری ستارگان (مقاله)

Urquhart, J. S., L. K. Morgan, and M. a. Thompson. 2009. “Observational Study of Sites of Triggered Star Formation.” Astronomy and Astrophysics 497 (3): 789–804. doi:10.1051/0004-6361/200811149

تمرکز اصلی این مقاله، بررسی سطح فعلی شکل‌گیری ستاره در یک نمونه از نیم‌کرۀ جنوبی و ارزیابی میزان امکان راه‌اندازی شکل‌گیری ستاره است. در این مقاله، یک برنامۀ مشاهده با استفاده از تلسکوپ برای گردآوری داده طراحی شده است.

پرسش از کشاورزان برای بررسی رفتار پذیرش آبیاری بارانی (مقاله) باقری، اصغر، و ایرج ملک‌محمدی. 1384. «رفتار پذیرش آبیاری بارانی در میان کشاورزان استان اردبیل.» مجلۀ علوم کشاورزی ایران 36 (6): 1479–88 در این مقاله بیان شده است که آبیاری بارانی روش مناسبی برای افزایش راندمان آب آبیاری است. البته استفاده از این روش نیاز به پذیرش توسط کشاورزان نیز دارد. در بخشی از این مقاله گردآوری داده به شیوۀ پرسش از کشاورزان با استفاده از پرسشنامه انجام شده است.

نمونه استفاده از پرسشنامه برای اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر انتخاب پلتفرم فناوری در تولید نان صنعتی (پایان‌نامه) جلیلی، پرستو. 1391. «اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر انتخاب پلتفرم فناوری در تولید نان صنعتی.» دانشگاه علامه طباطبایی در بخشی از این مطالعه که در بافت صنعت تولید نان صنعتی انجام گرفته است، در راستای بررسی چارچوب مفهومی پژوهش از پرسشنامه برای پرسش درستی اجزای چارچوب استفاده شده است.

استفاده از پرسشنامه برای بررسی تأثیر چند متغیر بر عملکرد زنان دارای درد زانو (مقاله)

Harrison, Anne L. 2004. “The Influence of Pathology, Pain, Balance, and Self-Efficacy on Function in Women with Osteoarthritis of the Knee.” Physical Therapy 84 (9): 822–831

در این مقاله چند آزمون با استفاده از متغیرهای روانی و فیزیولوژیکی در مورد زنان با دردهای زانو انجام می‌شود. بخشی از گردآوری داده با استفاده از پرسش از زنان و با پرسشنامه‌های استاندارد انجام می‌شود.

اثر باران اسیدی بر پاسخ‌های رشدی و فیزیولوژیکی گیاه گندم با استفاده از آزمایش (مقاله) عزتی، رامین، و گلاره ربانی. 1393. «اثر باران اسیدی بر پاسخ‌های رشدی و فیزیولوژیکی گیاه گندم.» یافته‌های نوین در علوم زیستی 15 (1): 70–81 در این مقاله اشاره شده است که به دلیل افزایش غلظت آلاینده‌ها میزان باران اسیدی هم در حال افزایش است. باران اسیدی هم می‌تواند اثر منفی بر گیاهان بگذارد. در این مطالعه، گیاهان گندم تحت آبیاری با چهار تیمار باران اسیدی قرار گرفتند و یک گروه هم به عنوان گروه شاهد تحت آبیاری معمولی قرار گرفت.

بررسی اثر محافظتی سیر و یک ویتامین در ماهی (پایان‌نامۀ دکترای حرفه‌ای) قانعی‌مطلق، رضا. 1392. «بررسی اثر محافظتی سیر و ویتامین E در پیشگیری از اکسیداسیون لیپید و پروتئین‌های گوشت ماهی کپور در زمان‌های مختلف نگهداری.» دانشگاه فردوسی مشهد در این مطالعه که هدف بررسی اثر مصرف پودر سیر و ویتامین «ای» بر ماهی کپور در زمان‌های گوناگون نگهداری است، داده به شیوۀ آزمایش گردآوری شده است. بدین صورت که تعداد 100 عدد ماهی به چهار گروه تقسیم شدند. یک گروه به عنوان گروه شاهد انتخاب شد و سه گروه دیگر با اندازه‌های مختلفی از سیر و ویتامین به عنوان گروه‌های آزمایش قرار گرفتند.

کالیبراسیون مجدد صدا با استفاده از دو گروه کنترل و آزمایش (مقاله)

Zhong, Xiaoli, Jie Zhang, and Guangzheng Yu. 2015. “Recalibration of Virtual Sound Localization Using Audiovisual Interactive Training.” In 139th Audio Engineering Society Convention. New York

در این مقاله که در حوزۀ مهندسی صوتی انجام شده است، از دو گروه کنترل و آزمایش استفاده شده است.

نمونه پژوهش اجتماعی با استفاده از داده‌های موجود (پایان‌نامه) دورویی، کافیه. 1389. «بررسی تغییر ساختار گروه‌های سنی اشتغال زنان و عوامل موثر بر آن طی سال‌های 85-1335.» دانشگاه علامه طباطبایی این پایان‌نامه که به مسئلۀ اشتغال زنان پرداخته است، داده‌ها و آمارهای مورد نیاز خود را از آرشیوها و آمار رسمی کشور بدست آورده است.

سرشماری عمومی نفوس و مسکن (گزارش) مرکز آمار ایران. 1391. «نتايج سرشماري عمومي نفوس و مسكن ـ 1390». دسترسی در چهارم آبان‌ماه 1394 در این گزارش، اطلاعات سرشماری کشور موجود است. در این گزارش، مواردی مانند گزیدۀ نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن، جمعیت و خانوارهای کشور، و ... قابل مشاهده است. این داده‌ها و اطلاعات می‌توانند مورد استفادۀ پژوهش‌های دیگر قرار گیرند.

گزارشی از بیمۀ سلامت بر مبنای تجزیه و تحلیل ثانویۀ داده‌های سه سالۀ پیمایش (گزارش)

Freeman, Howard E., and Christopher R. Corey. 1993. “Health Insurance and Access to Medical Services: A Secondary Analysis of Three Years of NCHS Health Interview Surveys.” Santa Monica, CA

این گزارش که به بررسی وضعیت بیمۀ سلامت در ایالات متحده و محدودیت‌های افراد بدون بیمه برای دسترسی به خدمات پزشکی می‌پردازد، از داده‌های موجود یک پیمایش انجام شده در طول سه سال گذشتۀ آن استفاده می‌کند.

نقدی بر نظریه‌های مدرن ملی‌گرایی با استفاده از شواهد موجود (مقاله)

Gorski, Philip S. 2000. “The Mosaic Moment: An Early Modernist Critique of Modernist Theories of Nationalism.” American Journal of Sociology 105 (5): 1428–1468. doi:10.1086/210435

این مقاله ملی‌گرایی را یک پدیدۀ مدرن معرفی می‌کند و از این دیدگاه هم آن را نقد می‌کند. برای این کار از شواهد اولیه و موجود از هلند، انگلستان، و دیگر حکومت‌های مدرن استفاده می‌کند.

نمونه مشاهدۀ رفتار خواندن مردم در وب (گزارش)

Nielsen Norman Group. 2015. “How People Read on the Web: The Eyetracking Evidence | Nielsen Norman Group Report.” Accessed October 20

در این گزارش برای بررسی رفتار خواندن مردم در وب از مشاهده استفاده شده است. بدین منظور، داده از مشاهدۀ چگونگی خواندن صدها سایت گوناگون توسط بیشتر از 300 نفر گردآوری شده است. البته این مشاهده از گونۀ خاص ردیابی چشم بوده است که در آن حرکت چشم افراد دنبال شده است.

نمونه مشاهدۀ رفتاری دانش‌آموزان (فایل ویدئویی)

“Behavioral Observation Video.” 2012. JVisseau’s channel

این فایل ویدئویی آموزشی فرایند مشاهدۀ رفتاری دانش‌آموزان را در سه گام بر می‌شمرد. گام نخست، آماده‌سازی فرم مورد نیاز است که شامل مشخصات، زمان، خلاصۀ فعالیت مورد مشاهده، فاصله‌های زمانی مشاهده، و ... است. آماده شدن برای تماشا گام بعدی است. گام سوم، آغاز عمل مشاهده است.

نمونه مشاهدۀ رفتار خرید (فایل ویدئویی)

“Observational Examples.” 2010. Ewell: Vox Pops International

در این فایل ویدئویی نمونه‌ای از کاربرد مشاهده برای گردآوری داده دربارۀ مکان‌های پر بازدید، زمان بازدید، و به طور کلی رفتار پیش از خرید مردم در یک فروشگاه نشان داده شده است.

توسعۀ چارچوبی برای سازمان دولتی هوشمند با استفاده از پرسش از خبرگان (پایان‌نامه) نبی‌میبدی، مرتضی. 1390. «طراحی چارچوبی برای سازمان دولتی هوشمند: از منظر حکمت.» دانشگاه تربیت مدرس این پایان‌نامه چارچوبی را برای سازمان دولتی هوشمند از دیدگاه حکمت توسعه می‌دهد. در بخشی از این کار برای توسعۀ چارچوب از پرسش از خبرگان دانشگاهی و سازمانی استفاده می‌شود.

بخشی از پرسشنامه با سنجه‌های مربوط به نگرش (شکل)

Baker, Robert W., and Bohdan Siryk. 2012. “Example of an Instrument That Measures Attitudes.” In Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research, by John W. Creswell, 4th ed., P153. Boston: Pearson Education, Inc

این پرسشنامه برای گردآوری داده‌های نگرشی طراحی شده است. این پرسشنامه با پرسش‌های مربوط به اطلاعات شخصی آغاز می‌شود و سپس پرسش‌هایی مطرح می‌شوند که نگرش دانشجویان را نسبت به تطبیق یافتن در کالج می‌سنجند.

نمونه‌ای از پروتکل مصاحبه (شکل)

“Sample Interview Protocol.”. 2012. In Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research, Creswell, John W., 4th ed., P226. Boston: Pearson Education, Inc

در این نمونه اجزایی که ممکن است در یک پروتکل مصاحبه قرار گیرد مشخص شده است. هدف نمونه، بررسی واکنش دانشگاه نسبت به رویداد مرد مسلح بوده است.

نمونه‌ای از فرم رضایت آگاهانه برای مشارکت در پژوهش (شکل)

Smith, Jane W. 2012. “An Example of an Informed Consent Form.” In Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research, by John W. Creswell, 4th ed., P149. Boston: Pearson Education, Inc

فرم رضایت آگاهانه بیانیه‌ای است که مشارکت‌کنندگان پیش از مشارکت در پژوهش امضا می‌کنند. این فرم، مشارکت‌کننده را از شرایط پژوهش و حقوق وی آگاه می‌سازد. نمونه‌ای از این فرم در این منبع آمده است. هدف پژوهش این نمونه، برقراری ارتباط میان تجربه‌های گذشته با امتیازات امتحان‌های کلاسی بوده است.

بررسی تأثیر آموزش راهبردهای شناختی بر انگیزش و عملکرد با آزمایش (پایان‌نامه) اختیاری اردکانی، فرحناز. 1377. «بررسی تأثیر آموزش راهبردهای شناختی بر انگیزش و عملکرد حل مسئله ریاضی در دانش‌آموزان کلاس پنجم شهر شیراز.» دانشگاه شیراز هدف از این پژوهش بررسی تأثیر آموزش راهبردهای شناختی بر انگیزش و عملکرد حل مسئلۀ ریاضی دانش‌آموزان کلاس پنجم است. برای دستیابی به این هدف از آزمایش برای گردآوری داده استفاده شد. بدین صورت که افراد مورد مطالعه در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند و پس از طی دورۀ آموزش، از هر دو گروه در حل مسئله و انگیزش ارزیابی به عمل آمد.

آموزش طراحی آزمایش (فایل ویدئویی)

ByPass Publishing’s difficult topics explained. 2013. “Experimental Design.” ByPass Publishing

در این فایل آموزشی، طراحی آزمایش با یک نمونه از رشتۀ روان‌شناسی توضیح داده می‌شود. برای انجام آزمایش، ابتدا فرضیه مشخص می‌شود و براساس آن دو گروه کنترل و گروه با شرایط آزمایش ایجاد می‌شود. سپس داده‌های آزمایش در هر دو گروه گردآوری می‌شود و با مقایسه آن در مورد نتیجۀ فرضیه تصمیم‌گیری می‌شود.

بررسی چگونگی توسعۀ گروه و اعضا در گروه‌های تجربی (مقاله)

Ohrt, Jonathan H., Yulia Prochenko, Hayley Stulmaker, David Huffman, Delini Fernando, and Karrie Swan. 2014. “An Exploration of Group and Member Development in Experiential Groups.” The Journal for Specialists in Group Work 39 (3) (July 3): 212–235. doi:10.1080/01933922.2014.919047

 در این مطالعۀ پدیدارشناسی، توسعۀ 52 عضو گروه در گروه‌های تجربی مورد بررسی قرار گرفته است. مشارکت‌کنندگان در این پژوهش، به مدت 10 هفته تجربیات خودشان را به عنوان عضو و همچنین توسعۀ کلی گروه انعکاس دادند.