پایان‌نامه کارشناسی ارشد یا رساله دکتری – و همچنین گزارش طرح‌های پژوهشی - چون در تعداد نسخه‌های محدود منتشر و در مکان‌های مشخص و محدودی نگهداری می‌شوند، موضوع حفظ حقوق مالکیت فکری و معنوی آنها به شدت ریسکی است. به دلیل محدودیت در تعداد نسخه، امکان ردگیری سرقت‌های علمی – ادبی از پایان‌نامه‌ها دشوار است. هر چند برای غلبه بر این ریسک‌ها و پرهیز از چنین کج‌روی‌هایی نرم‌افزارهای متنوعی مانند همانندجو در دسترس قرار گرفته‌اند، لیکن خردمندانه این است که پژوهشگران دستاوردهای علمی – پژوهشی خود را در نشریات معتبر منتشر کنند تا پژوهش آنها در چرخه ارتباطی دانش قرار گیرد و دیگر پژوهشگران به راحتی بتوانند به شکل قانونی از پژوهش‌ آنها استفاده نمایند. نظر به اهمیت این موضوع در این بخش آموزه‌هایی درباره چگونگی نشر دستاوردهای علمی - پژوهشی و دستاوردهای ترویجی پژوهش‌ها در نشریات معتبر داخلی و بین‌المللی ارائه می‌شود.

مقالات مقالات برگرفته از یک پژوهش معمولا در دو قالب علمی‌-پژوهشی و علمی‌-ترویجی منتشر می‌شوند.

مقالات علمی‌-پژوهشی

تمرکزشان بر ارائه گزارش یافته‌های مفهومی و میدانی یک پژوهش است. یافته‌های مفهومی، حاصل تحلیل‌های پژوهشگر از مطالعه مبانی نظری و پیشینه پژوهش هستند. یافته‌های میدانی حاصل تحلیل‌های پژوهشگر از داده‌هایی هستند که به صورت میدانی یا fieldwork‌ از تجربه‌ها، دیدگاه‌ها، نظرسنجی‌ها، بررسی‌ها، ارزیابی‌ها و مطالعات خود از جامعه پژوهش در بافتی مشخص به دست آورده است. از این منظر مقالات علمی – پژوهشی به دو دسته قابل تقسیم‌بندی هستند:

• مقالات مروری – مفهومی
• مقالات پژوهشی (میدانی، تجربی، آزمایشگاهی)

مقالات علمی-ترویجی

تمرکزشان بر تشریح «خب که چی؟» و کاربردهای نظری و عملی پژوهش است. مخاطب این مقالات معمولا حرفه‌ها و حرفه‌مندان هستند و انتظار دارند درباره چگونگی استفاده علمی و عملی دانش تولید شده‌ی پژوهش برای حل مسائل حرفه و ارتقای خدمات و محصولات خود استفاده کنند. به همین دلیل تمرکز مقالات ترویجی بر کاربردهای پژوهش و دستاوردهای آن است.

این کاربردها می‌توانند کاربردهای روش‌شناختی در محیط کار یا بافت یک حرفه باشند مثلا کاربرد یک روش پژوهش برای فهم موضوعی خاص یا درباره چگونگی استفاده از یک رویکرد برای ارتقای خدمات و محصولات. این کاربردها می‌توانند کاربردهای موضوعی باشند مثلا کاربرد قابلیت‌ها و امکانات یک موضوع برای هدفی خاص مثلا کاربرد قابلیت‌ها و امکانات شبکه‌های اجتماعی برای یادگیری و پژوهش. جدای از جزئیات مربوط به شیوه نگارش و تنظیم محتوا که در انواع مقالات متفاوت است، معمولا فرایند نگارش و نشر مقاله مسیر مشابهی را طی می‌کند. در این قسمت ابتدا اصول و فرایند کلی نگارش و نشر مقاله – از هر نوع – به صورت گام به گام تشریح می‌شوند، سپس به نکاتی که برای نگارش و تنظیم انواع مقالات مدنظر قرار گیرند اشاره می‌شود.

برای نگارش یک مقاله تاثیرگذار باید مصالح قوی داشت و مصالح قوی حاصل یک پژوهش خوب طراحی و درست اجرا شده است. با چنین پژوهشی می توانیم مقالات جذاب و متنوع بنویسیم. با پژوهش‌ ضعیف و شکننده احتمالا مصالح موردنیاز برای چاپ مقاله در نشریه‌ای معتبر را نخواهیم داشت. پس شرط اول و اصلی چاپ مقاله در نشریات معتبر داشتن مصالح خوب - یا پژوهش خوب طراحی و اجرا شده - است. در این صورت به طور معمول از یک پژوهش یک تا سه مقاله قابل استخراج است:

1. مقاله مروری – مفهومی که از دل بخش‌های مبانی نظری و پیشینه پژوهش قابل استخراج است.
2. مقاله علمی – پژوهشی که مینیاتوری جامع و موجز از کل پژوهش ارائه می‌دهد.
3. مقاله علمی – ترویجی که تمرکزش بر تشریح کاربردهای نظری و عملی پژوهش است و به برجسته‌سازی کاربردهای پژوهش در حرفه و رشته موردنظر می‌پردازد.

با این حال بسته به کیفیت طراحی پژوهش و عمق و جامعیت چارچوب نظری یا مدل مفهومی پژوهش، یک پژوهش ممکن است قابلیت تولید بیش از سه مقاله را هم داشته باشد. مثلا اگر در پژوهشی شبکه‌های اجتماعی و عوامل تاثیرگذار بر موفقیت این شبکه‌ها از سه منظر بررسی شده‌‌اند، پژوهشگر می‌تواند سه مقاله علمی – پژوهشی از پژوهشش استخراج و هر مقاله را حول محور یکی از سه منظر یاد شده طراحی نماید. در این صورت لازم است تا هنگام نگارش مقاله، مطالب مربوط به هر منظر – شامل مبانی نظری و پیشینه پژوهش، مدل مفهومی و یافته‌ها – به صورت منسجم و جامع ارائه شوند تا مقاله موردنظر بتواند به صورت دستاوردی مستقل مورد استناد و بهره‌برداری قرار گیرد. پس در این مرحله می‌توانید با درنظرگرفتن دقت مدل مفهومی و عمق داده‌های پژوهشتان تعداد و نوع مقاله قابل استخراج از پژوهشتان را تعیین کنید. نکته: در پژوهش‌هایی که مدل مفهومی قوی و - معمولا به تبع آن - داده‌های عمیق ندارند، احتمالا نمی‌توان بیش از یک مقاله از پژوهش منتشر کرد.

همانگونه که اشاره شد، مقاله محصول پژوهش است و بدون انجام پژوهش، نگارش و نشر مقاله ناممکن است. اصول انجام پژوهش در بخش‌های طراحی و اجرای پژوهش تشریح شده‌اند. اگر هنوز پژوهشی انجام نداده‌اید، بهتر است کار خود را با آموزه‌های مندرج در بخش طراحی پژوهش شروع کنید.

پس از تعیین نوع و هدف مقاله‌‌ای که قصد نشر آن را دارید، می‌توانید کار تهیه و تنظیم محتوای موردنیاز برای تولید مقاله‌ را شروع کنید. در صورت طراحی و اجرای درست پژوهش، محتوای سه نوع مقاله یاد شده به راحتی از پژوهشتان قابل استخراج هستند.

لیکن احتمالا برای تنظیم بیش از یک مقاله از یک بخش از پژوهش لازم است تا مطالب موردنیاز - مثلا برای تکمیل بخش مبانی نظری و پیشینه پژوهش هر مقاله - تهیه شوند. همچنین بسته به نشریه انتخابی لازم است تا مقاله در قالبی که مورد تایید نشریه موردنظر است، بازنویسی شود.  بنابراین چه به لحاظ محتوایی و چه صوری و نگارشی لازم است تا فعالیت‌هایی از جنس تهیه محتوا و تنظیم و نگارش محتوا با شیوه‌نامه نشریه انجام شوند. 

در ادامه درباره محتوای موردنیاز هر نوع مقاله توضیحاتی ارائه می‌شود. براساس این توضیحات و داشته‌های خود می‌توانید نسبت به تنظیم و یا تکمیل مقاله(های) موردنظر اقدام نمایید.

این آموزه‌ها همچنین به شما کمک می‌کنند تا پیش از هر چیز میزان مولد بودن پژوهش خود و آمادگی آن برای تولد مقاله - یا چند مقاله - را ارزیابی نمایید. و درباره نشر پژوهشتان تصمیمی آگاهانه و مسئولانه بگیرید. یعنی اگر دریافتید که پژوهش شما مصالح قوی و کافی برای نشر مقاله ندارد، و تصمیم گرفتید درباره پژوهشتان مقاله بنویسید، مسئولیت و سختی راه را بپذیرید و در میانه راه مایوس نشوید. 

در مقالات علمی – پژوهشی چارچوب، فرایند و یافته‌های پژوهش به صورت جامع و موجز منتشر می‌شوند. دو شکل مرسوم این نوع مقالات عبارتند از مقالات پژوهشی یا میدانی (research paper یا empirical research)‌ و مقالات مروری - مفهومی (review/conceptual paper)‌. بسته به اصالت و نوآوری پژوهش مقالات پژوهشی یا میدانی – معمولا - تمرکزشان بر دو چیز است:

• نوآوری موضوعی
• نوآوری روش‌شناختی

مقالات پژوهشی میدانی با نوآوری موضوعی اگر نوآوری پژوهش از نوع موضوعی است، تمرکز مقاله بر گزارش یافته‌هایی است که به صورت میدانی - با روش‌های مختلف کمی، کیفی، و یا ترکیبی - از داده‌های پژوهش (مثلا داده‌های مصاحبه، پرسشنامه، مشاهده، پیمایش، آزمایش و ...) قابل استخراج هستند. برای نگارش مقالات علمی - پژوهشی با گرایش موضوعی، پژوهشگر باید به پرسش‌های زیر پاسخ دهد و مقاله خود را با هدف پاسخ به این پرسش‌ها طراحی و تنظیم کند:

• مقاله من یافته‌های چه نوع پژوهشی را ارائه می‌دهند؟ پژوهش کمی، کیفی؟ ترکیبی؟ یا پژوهش گراندد تئوری؟ پیمایشی؟ مردم‌نگاری؟ و ...
• هدف این پژوهش طرح و حل چه مسئله‌ای بود؟
• پرسش این پژوهش چه بود؟
• داده این پژوهش از چه منابع (جامعه پژوهش) و چگونه (با چه ابزار و روشی) گردآوری و تحلیل شد؟
• این پژوهش به چه یافته‌هایی دست یافت و این یافته‌ها چگونه به پرسش پژوهش پاسخ می‌دهند؟
• این پژوهش از چه بعدی نو است و نتایج آن به کار چه کسانی می‌آیند؟

مقالات پژوهشی میدانی با نوآوری روش‌شناختی اگر نوآوری پژوهش از نوع روش‌شناختی است،‌ تمرکز مقاله بر تشریح روش پژوهش و چرایی و چگونگی استفاده از آن برای فهم و حل موضوع یا مسئله‌ پژوهش است. هر چند در این نوع مقاله - مانند مقالات پژوهشی موضوعی - هم نتایج و یافته‌های پژوهش ارائه می‌شوند لیکن هدف و تمرکز اصلی این نوع مقاله علمی - پژوهش بر معرفی روش است و یافته‌های پژوهش برای تشریح چگونگی استفاده می‌شوند. برای نگارش مقالات علمی - پژوهشی با گرایش روش‌شناختی، پژوهشگر باید به پرسش‌های زیر پاسخ دهد و مقاله خود را با هدف پاسخ به این پرسش‌ها طراحی و تنظیم کند:

• مقاله من چه روشی را برای فهم چه موضوع یا مسئله‌ای معرفی می‌کند؟ (مثلا چگونگی استفاده از روش گراندد تئوری برای فهم اینکه کسب و کارهای خصوصی چرا و چگونه از تلگرام برای بازاریابی محصولات خود استفاده می‌کنند.)
• این پژوهش در چه بافتی و چرا انجام شد؟
• داده این پژوهش از چه منابع (جامعه پژوهش) و چگونه (با چه ابزار و روشی) گردآوری و تحلیل شد؟
• این پژوهش به چه یافته‌هایی دست یافت؟
• چگونه روش گراندد تئوری به کشف رفتار بازاریابی دیجیتالی (تلگرامی) کسب و کارها کمک کرد؟
• فرایند و نتایج این پژوهش چگونه بر شیوه طراحی و اجرای پژوهش‌های حوزه موردنظر (مثلا بازاریابی دیجیتالی)‌ تاثیر می‌گذارند؟
• چگونه پژوهشگران و حرفه‌مندان می‌توانند از دستاوردهای این پژوهش الهام بگیرند یا نفع ببرند؟

نوع دیگر مقالات علمی پژوهشی مستخرج از پژوهش، مقاله مروری-مفهومی یا review paper است که در ادامه به آن پرداخته شده است.

مقالات مروری - مفهومی تمرکزشان بر دریافت‌های پژوهشگر از متون و پیشینه پژوهشی است که برای طراحی پژوهشش در مراحل مختلف پژوهش مورد مطالعه قرار داده است.

این دریافت‌ها از دل تحلیل متون و مطالعات مرتبط و معمولا با روش سندی کتابخانه‌ای استخراج و در قالب یک مدل مفهومی چیستی، چرایی و چگونگی موضوع موردنظر را توضیح می‌دهند.

زمانی پژوهشگر می‌تواند چنین مقاله‌ای را از پژوهشش استخراج کند که متون و پژوهش‌های مرتبط با پژوهشش را به صورت جامع و عمیق مطالعه و تحلیل کرده‌ باشد و بتواند خروجی مطالعات خود را از دریچه‌ای نو - مثلا از دریچه پرسش پژوهشش - ارائه دهد. 

به طور مشخص برای نگارش مقاله مروری مفهومی جذاب پژوهشگر باید بتواند به پرسش‌های زیر پاسخ دهد:

• پژوهش من به معرفی چیستی،‌ چرایی و یا چگونگی چه موضوعی می‌پردازد؟
• این پژوهش برای پاسخ به چه پرسشی طراحی شد؟ 
• فهم چیستی، چرایی و یا چگونگی موضوع موردنظر به فهم و حل چه مسائلی کمک می‌کند؟
• برای انجام این پیمایش مروری چه منابعی مطالعه و تحلیل شدند؟
• برای انتخاب این منابع از چه فیلتری - مثلا فیلتر زمانی، جغرافیایی و ... - استفاده شد؟
• این منابع از چه پایگاه‌ها و مراجعی استخراج شدند؟
• چگونه و با استفاده از چه کلیدواژه‌هایی این منابع گردآوری شدند؟
• چگونه جامعیت منابع استفاده شده در پژوهش به لحاظ علمی قابل توجیه است؟ اینکه چگونه اطمینان می‌دهید منبع مرتبطی از قلم نیافتاده؟
• برای تحلیل منابع چه پرسش‌هایی مطرح شد؟ یا برای تحلیل منابع از چه مدل یا الگویی استفاده شد؟ مثلا تحلیل منابع از دریچه نگاه نظریه الف یا مدل ب. 
• نتایج این تحلیل چیست؟ چگونه نتایج دسته‌بندی شدند؟
• براساس این تحلیل‌ها چیستی، چرایی، و یا چگونگی موضوع موردنظر چگونه قابل تعریف است؟ از چه منظرهایی به آن نگاه شده؟
• آیا نتایج این مطالعه مروری دریچه نویی برای فهمیدن موضوع موردنظر ایجاد کرده است؟ چگونه این دریچه نو به فهم عمیق‌تر و جامع‌تر موضوع کمک می‌کند؟
• نتایج این مطالعه مروری با مطالعات مروری انجام شده در این حوزه چه تفاوتی دارند؟ چرا؟
• نتایج این مطالعه چه کاربردهای نظری و عملی دارند؟

نکته: این نوع مقاله با مقالات مروری محض که به روش مطالعه مروری سیستماتیک متون انجام می‌شوند متفاوت است. مقاله مروری - مفهومی مستخرج از پژوهش تمرکزش بر بخش مبانی نظری و پیشینه پژوهش یک پژوهش است. حال آنکه مقالات مروری محض خود حاصل فراتحلیل (meta analysis) پژوهش‌های انجام شده در یک حوزه موضوعی است. به عبارتی نوع دوم پژوهشی است که داده آن از پژوهش‌های پیشین استخراج می‌شود و یک موضوع از دریچه داده‌های پژوهش‌های مرتبط تحلیل، بررسی و روندیابی می‌شود. 

برای نگارش مقالات ترویجی، پژوهشگر باید از دو ویژگی زیر برخوردار باشد:

• دانشی عمیقی از ماهیت و قابلیت‌های موضوع و روش پژوهشش داشته باشد؛
• شناخت خوبی از بافت یا جامعه هدف و دغدغه‌های آنها داشته باشد تا بتواند دستاوردهای پژوهشی خود را با آنها سینک کند و درباره کارکردهای دستاوردهای پژوهشش برای حل مسائل جامعه هدف توضیحاتی ارائه دهد که به راحتی قابل فهم و استفاده باشند.

همانگونه که پیش‌تر اشاره شد مقالات علمی - ترویجی تمرکزشان بر تشریح «خب که چی؟» و کاربردهای نظری و عملی پژوهش است. این کاربردها می‌توانند کاربردهای موضوعی یا کاربردهای روش‌شناختی پژوهش باشند که در بافتی مشخص تولید شده‌اند و برای گروه مشخصی که در بافت مشابه مشغول فعالیتند ارائه می‌شوند. این بدین مفهوم است که مقاله باید حول محور فرایند و کارکرد(های) پژوهش طراحی شود و بسته به مخاطب پژوهش باید نوع، شیوه ارائه و تشریح فرایند و کارکردها تعیین گردند. به عنوان مثال اگر بناست کارکردهای پژوهش برای حرفه‌مندان ارائه شوند لازم است تا پژوهش موردنظر، چگونگی انجام و چرایی آن با یکی از مسائل واقعی حرفه موردنظر سینک شود و در آن بافت مطالب/محتوای مرتبط درباره کارکردهای نظری و عملی پژوهش برای حرفه‌مندان ارائه گردد. بخش عمده محتوای مقالات علمی - ترویجی از سه بخش روش، یافته‌ها و بخش نتیجه‌گیری استخراج می‌شود. جایی که پژوهشگر درباره چگونگی انجام پژوهشش و سهم پژوشش در تولید دانش توضیحاتی را ارائه داده و جایی که پژوهشگر درباره کارکردهای نظری و عملی پژوهشش صحبت کرده است.   یادآوری می‌شود که مخاطب مقالات علمی - ترویجی معمولا حرفه‌ها و حرفه‌مندان هستند و انتظار دارند درباره چگونگی استفاده علمی و عملی دانش تولید شده‌ی پژوهشتان برای حل مسائل حرفه و ارتقای خدمات و محصولات خود استفاده کنند یا تازه‌هایی را بیاموزند. به همین دلیل تمرکز مقالات ترویجی بر تشریح کاربردهای عملی پژوهش و دستاوردهای آن و این نکته باید در سبک نگارش و تنظیم مقاله رعایت شود. این کاربردها می‌توانند کاربردهای روش‌شناختی پژوهش باشند. مثلا کاربرد روش موردپژوهی در فهم موضوعی خاص - در محیط کار یا بافت یک حرفه. یا درباره چگونگی استفاده از یک رویکرد یا روش پژوهشی برای ارتقای خدمات و محصولات. کاربردهای پژوهش همچنین می‌توانند کاربردهایی باشند که گرایش موضوعی دارند تا روش‌شناختی. مثلا کاربرد قابلیت‌ها و امکانات شبکه‌های اجتماعی در آموزش و یادگیری. برای نگارش مقالات علمی - ترویجی که تمرکزشان بر ترویج دستاوردهای موضوعی پژوهش است باید پژوهشگر بتواند به پرسش‌های زیر پاسخ دهد:

• موضوع پژوهش من چه قابلیت‌ها و کاربردهایی دارد؟
• شما به عنوان حرفه‌مندان رشته الف (یا الف و ب) چگونه می‌توانید از این قابلیت‌ها برای ارتقای خدمات، محصولات و فرایندها و رویه‌های کار خود استفاده کنید؟
• شما به عنوان پژوهشگر این حوزه چگونه می‌توانید از قابلیت‌های این موضوع برای فهم و طرح پرسش‌های خوب و طراحی پژوهش(هایی) باارزش استفاده نمایید؟

برای مقالات علمی - ترویجی که تمرکزشان بر ترویج دستاوردهای روش‌شناسی پژوهش است باید پژوهشگر بتواند به پرسش‌های زیر پاسخ دهد:

• روش پژوهش من قابلیت تولید چه نوع داده و طرح چه نوع پرسش‌هایی را دارد؟
• شما به عنوان حرفه‌مندان رشته الف (یا الف و ب) چگونه می‌توانید از این قابلیت‌ها برای فهم و حل مسائل سازمان یا حرفه خود استفاده کنید؟
• شما به عنوان پژوهشگر این حوزه چگونه می‌توانید از قابلیت‌های این روش برای طراحی پژوهش‌های مولد و کاربردی استفاده نمایید؟

پس از تعیین نوع مقاله(ها) موردنظر برای نشر، توصیه می‌شود چند نمونه مقاله با سبک مشابه مطالعه کنید. مثلا اگر قصد دارید مقاله‌ای علمی - پژوهشی با تاکید بر نو‌آوری روش‌شناختی منتشر کنید، چند مقاله خوب که - ترجیحا - در نشریات بین‌المللی معتبر منتشر شده‌اند را مطالعه و کالبدشکافی کنید. 

دلیل تاکید بر استفاده از منابع انگلیسی و تمرکز بر نشریات بین‌المللی، استانداردهای بالایی است که این نشریات در نگارش و داوری مقالات رعایت می‌کنند. به علاوه خواندن این نوع مقالات شما را برای چاپ مقاله به زبان انگلیسی - یا به اصطلاح مقاله آی اس آی - هم آماده می‌کند. 

برای یافتن چنین مقالاتی روش زیر را امتحان کنید.

• با جستجوی عبارت زیر در نت لیستی از نشریات معتبر در رشته یا موضوع موردنظر تهیه کنید (موضوع را به تناسب موضوع موردنظرتان تغییر دهید):

list of top journals in management

list of top journals in social sciences

• برای یافتن لیست معتبری از نشریات به زبان فارسی هم می‌توانید عبارات زیر را در نت جستجو کنید:

لیست نشریات معتبر در رشته علوم انسانی

لیست نشریات علمی پژوهشی معتبر در مدیریت

• با مطالعه هدف و دامنه یا aim and scope نشریه،‌نشریاتی را که مشخصا تمرکزشان بر نشر مقالاتی است که نوآوری روش‌شناختی دارند را جدا و لیستی از آنها تهیه کنید.
• بعد از شناسایی این نشریات - که تعداد آنها هم زیاد نخواهد بود - به مرور مقالات مندرج در آنها بپردازید. 

نکته: اگر دانشگاه یا موسسه شما به نسخه تمام‌متن این مقالات دسترسی ندارد، نمونه مقاله یا sample paper که معمولا تمام نشریات به صورت رایگان در اختیار می‌کذارند را مطالعه کنید و در کنار آن روش مکاتبه با نویسندگان را هم امتحان نمایید. 

به علاوه در برخی نشریات معتبر لیست پراستنادترین یا پربازدیدترین مقالات در ذیل عناوینی مانند most viewed یا most cited لیست می‌شوند. الگوبرداری از این مقالات برای نگارش، شما را چندین قدم به پذیرش نزدیک‌تر می‌کند. 

با مطالعه نمونه‌های خوب پژوهشگر می‌تواند درباره میزان آمادگی پژوهشش برای تبدیل شدن به مقاله تصمیم بگیرد و برای رفع نواقص موجود اقدام نماید. 

بسته به نوع مقاله، احتمالا لازم است تا مطالبی به محتوای موجود اضافه شوند. مثلا پیشینه پژوهش تکمیل شود. یا بخش‌هایی اصلاح و بازنویسی شوند. مثلا بخش مبانی نظری - که معمولا جزو بخش‌های طولانی پایان‌نامه است - لازم است تا به صورت خلاصه و تحلیلی و با حداقل نقل قول مستقیم بازنویسی شود. 

احتمالا بخش‌هایی باید تولید شوند. مثلا اغلب پژوهش‌ها فاقد مدل مفهومی دقیق هستند، این یکی از موارد اساسی در مقاله‌نویسی - به ویژه در مقالات علمی - پژوهشی - است. 

اگر داده پژوهش ناکافی است تا عمق چندانی ندارد، لازم است تا پژوهشگر داده موردنیاز پژوهشش را گردآوری کند. اگر مشکل کم بودن حجم داده‌هاست، باید با روش‌های مناسب - مثلا از طریق انجام مصاحبه‌های بیشتر - حجم داده موردنیاز را افزایش داد تا فونداسیون پیمایشی یا آزمایشی / داده‌ای پژوهش قوی شود و پژوهشگر بتواند درباره اعتبار نتایج پژوهشش را اثبات کند.

اگر مشکل در کم عمق بودن داده‌ها و نتایج پژوهش است، لازم است تا پژوهشگر پرسش‌های متفاوت و متنوع‌تری از جامعه پژوهشش بپرسد. این پرسش‌ها باید به گونه‌ای انتخاب شوند که در نهایت طرح کننده پرسش اصلی پژوهش باشند. طرح پرسش‌های متفاوت یا طرح پرسش‌ها با روش‌هایی متفاوت - که به تحقق هدف پژوهش کمک می‌کنند - به غنی‌سازی داده پژوهش کمک می‌کنند. 

 

بعد از آماده‌سازی پیش‌نویس اولیه مقاله یا - حداقل - اطمینان از اینکه محتوای موردنیاز برای چاپ مقاله را دارید، توصیه می‌شود برای انتخاب نشریه(های) مناسب اقدام کنید. همانگونه که در این گام و گام‌های بعد آمده، این کار در نگارش و نشر سریعتر مقاله کمک زیادی می‌کند. 

در صورتی که پژوهش شما پژوهشی بین‌رشته‌ای است یا مخاطبان متنوعی از رشته‌ها و علوم مختلف دارد می‌توانید برای نشر به نشریات خارج از حوزه اصلی پژوهش خود نیز فکر کنید. مثلا اگر شما دانشجوی رشته علم اطلاعات هستید و پژوهشی درباره مفهوم سواد اطلاعاتی در رشته مدیریت انجام داده‌اید، می‌توانید علاوه بر نشریات کتابداری و اطلاع‌رسانی سراغ نشریات حوزه مدیریت هم بروید و لیستی از نشریات مناسب با موضوع کار خود بیابید.

برای تهیه این لیست عبارات زیر را در نت جستجو کنید:

لیست نشریات علمی پژوهشی + موضوع موردنظر - مثلا کتابداری و اطلاع‌رسانی،‌ مدیریت و ...

لیست نشریات علمی – ترویجی + موضوع موردنظر

List of ISI journals in subject -e.g. library and information science; management etc

List of top research journals in - subject

List of open access journals in - subject

برای تهیه لیست نشریات آی اس آی عبارت زیر را جستجو نمایید:

ISI master list

سپس در درون این سایت‌ها به نمایه موضوعی نشریات مراجعه نمایید تا موضوع مدنظر خود (مثلا مدیریت، علوم سیاسی و ...) را جستجو کنید. به این ترتیب به لیست جامعی از نشریات در موضوع(های) مربوطه دست خواهید یافت. 

یکی دیگر از راههای یافتن نشریات مرتبط استفاده از امکان journal finder است که در اغلب پایگاه‌های اطلاعات مانند الزویر در دسترس است. با درج عنوان و چکیده مقاله خود و انتخاب رشته یا موضوع موردنظر، به شما لیستی از نشریات مرتبط ارائه می‌شود. 

برای اطمینان از اعتبار نشریات آموزه‌های بعدی را دنبال کنید. 

بسته به گرایش مقاله و هدفتان از چاپ مقاله می‌توانید نشریات گوناگونی را برای نشر مقاله خود انتخاب نمایید.

مثلا اگر هدفتان یادگیری است و می‌خواهید کاری با کیفیت منتشر کنید بهتر است سراغ نشریاتی بروید که در لیست نشریات آی اس آی رتبه بالاتری دارند. در این نشریات معمولا مقالات با داوری‌های سفت و سخت‌تری بررسی می‌شوند و بازخوردهای اصلاحی خوبی برای ارتقای مقاله به نویسنده می‌دهند. هر چند شانس نشر یا نشر سریع در این نشریات پایین است، لیکن به دلیل ارائه بازخوردهای دقیق و عمیق، فرصت یادگیری منحصربه‌فردی برای مقاله‌نویسی در اختیار نویسندگان می‌گذارند.

اما اگر هدفتان صرفا نشر سریع مقاله است می‌توانید نشریاتی را انتخاب کنید که رتبه علمی آنها خیلی بالا نیست و به لحاظ امتیاز در ردیف سوم و چهارم – از چهار رده – قرار می‌گیرند. رتبه علمی نشریات با عبارت impact factor در نشریات انگلیسی و با عبارت ضریب تاثیر در نشریات فارسی قابل شناسایی است. کافی است پس از انتخاب عنوان نشریه – از لیست‌ نشریات منتخب‌تان – رتبه آن را از کنار نام نشریه کپی و در کنار عناوین انتخابی خود بنویسید و در پایان با مرور اجمالی امتیاز نشریات، نشریه(های) مناسب هدف خود را از میان آنها انتخاب نمایید.

پس از تهیه لیست نشریات مناسب، هدف و دامنه موضوعی نشریه را به دقت مطالعه نمایید و در صورت مناسب بودن نشریه به لحاظ موضوعی و هدف مناسب‌ترین نشریه(ها) را انتخاب نمایید.

این کار، فرایند پذیرش و نشر را تسریع می‌بخشد.

نکته: اطلاعات مربوط به هدف و تمرکز موضوعی نشریات انگلیسی معمولا ذیل عبارت aim and scope در سایت نشریه‌های مربوطه موجود است.

هر نشریه سبک و سیاق خاصی برای نگارش، چیدمان، و ارائه محتوای متنی و غیرمتنی مقالات و همچنین شیوه استناددهی درون و پایان‌متنی مدنظر دارد که در قالب راهنمای نویسندگان یا author guide در نشریه یا سایت نشریه مربوطه موجود است. مثلا اینکه:

• مقاله در چند بخش و با چه سرفصل‌هایی باید نوشته شود؟
• در هر بخش و ذیل هر سرفصل چه مطالبی باید ارائه شود؟
• از چه فونت و اندازه فونتی برای نگارش باید استفاده شود؟
• جدول‌ها، نمودارها و تصاویر چگونه باید ارائه شوند؟
• برای استناددهی از چه شیوه‌نامه‌ای باید استفاده شود؟
• و ...

و با درنظرگرفتن محدودیت تعداد کلمه یا word limit بخش‌های مختلف مقاله را تنظیم کنید. مثلا چکیده 120 کلمه؛‌ مقدمه 500 کلمه و ... همیشه کوتاه و کامل نوشتن سخت‌تر از طولانی نوشتن است. از همان ابتدای نگارش به محدودیت کلمه‌ها دقت کنید تا بعدا با دردسر «کم کردن» مواجه نشوید. 

هر نشریه همچنین تمرکز و گرایش مشخصی دارد:

برخی نشریات علاقه‌مند به نشر یافته‌های دست اول پژوهش‌هایی هستند که نوآوری موضوعی دارند. مثلا یافته تازه‌ای درباره چیستی، چرایی و یا چگونگی موضوعی ارائه می‌دهند یا موضوعی کهنه را از منظری نو بررسی کرده‌اند.

برخی نشریات علاقه‌مند به نشر پژوهش‌هایی هستند که نوآوری روش‌شناختی دارند. یعنی از روش، رویکرد و یا ابزاری پژوهشی در پژوهش خود استفاده کرده‌اند که قبلا در مقالات هم موضوع استفاده نشده است یا قابلیت جدیدی از یک روش را برای پژوهیدن یک موضوع یا مسئله معرفی کرده‌اند. نشریه Library and Information Science Research  نمونه‌ای از این دست نشریات است.

برخی نشریات تمرکزشان بر نشر پژوهش‌هایی است که گرایش روش‌شناختی مشخصی دارند و در روشی مشخص – مثلا کمی، کیفی، و ترکیبی - نوآوری دارند. با جستجوی عبارت زیر به لیستی از این نشریات دست می‌یابید:

List of qualitative research methodology journals

List of quantitative research methodology journals

List of mixed method research journals

برخی نشریات هم علاقه‌مند به نشر پژوهش‌هایی هستند که در منطقه جغرافیایی یا بافتی مشخص (مثلا در صنعتی مشخص)‌ انجام شده‌اند.

پس بررسی دامنه و تمرکز موضوعی نشریه و پس از مطالعه دقیق سبک و سیاق نگارشی نشریه مقاله خود را پیش‌نویس کنید.

دقت به این نکات زمان زیادی را برای شما ذخیره می‌کند. چون هم با بخش‌ها و عناوین بخش‌‌های مختلف مقاله – آنگونه که مورد انتظار نشریه است – آشنا می‌شوید و از آن می‌توانید الگوبرداری کنید و هم با تمرکز موضوعی نشریه آشنا می‌شوید که این به شیوه طراحی عنوان مقاله و چیدمان محتوا به شما کمک زیادی می‌کند.

عنوان و محتوای مقاله باید به گونه‌ای تنظیم شود که ویراستار به محض مطالعه آن ربط مقاله شما را با محورهای مدنظر نشریه‌اش به راحتی ببیند و مقاله شما را در سبد داوری‌ها قرار دهد.

سبک نگارش مقاله فارسی با مقاله انگلیسی قدری متفاوت است و برای جلب نظر نشریات بین‌المللی لازم است تا اصول مقاله‌نویسی به زبان انگلیسی را رعایت کنید. یکی از راههای فهم و یادگیری این موضوع مطالعه مقالات منتشر شده در نشریات معتبر بین‌المللی است که قصد دارید مقاله خود را برای آن(ها) ارسال کنید.

سعی کنید پرخواننده‌ترین مقالات را به عنوان الگو انتخاب کنید و با نگاه ارزیابانه آنها را کالبدشکافی کنید. این به شما کمک می‌کند تا اجزا و پاراگراف‌بندی هر بخش و همچنین چیدمان و ادبیات نگارش آنها را درک نمایید و از آنها برای نگارش مقاله خود الگوبرداری کنید. قطعا هر چه شیوه نگارش و چیدمان مقاله شما به مقالات پرخواننده نشریه موردنظر نزدیک‌تر باشد شانس پذیرش مقاله‌تان افزایش می‌یابد.

برای یافتن نشریات معتبر این بخش و سرفصل‌های بعد از آن را مطالعه کنید و پس از انتخاب نشریات هسته حوزه موردنظرتان، در داخل نشریه دنبال مقالات پربازدید یا پرخواننده بگردید.

پس از کالبدشکافی چند مقاله درمی‌یابید که باید کلا مقاله یا پژوهش خود را از ابتدا به انگلیسی بازاندیشی کنید و بنگارید. یعنی باید پژوهش خود و فرایند و خروجی آن را به انگلیسی فکر کنید و بنویسید.

ترجمه صرف مقاله یا پژوهش فارسی به انگلیسی مورد پسند نشریات معتبر بین‌المللی نیست و به احتمال زیاد چنین مقاله‌ای پذیرش نمی‌گیرد. برای فراگیری اصول مقاله‌نویسی به زبان انگلیسی منابع آموزشی بسیار زیادی وجود دارد که در صورت تمایل به خودآموزی می‌توانید با جستجوی عبارت زیر در نت به این منابع دست یابید

How to write academic papers

How to write for high impact journals 

در عین حال شرکت در کارگاههای آموزشی در حوزه مقاله‌نویسی به زبان انگلیسی گزینه دیگری است که به تقویت این مهارت کمک می‌کند.

پس از تهیه پیش‌نویس کامل مقاله، مقاله خود را با درنظرگرفتن سبک و اصول موردپسند نشریه داوری کنید.

• آیا عنوان‌بندی بخش‌های مختلف مقاله با عنوان‌بندی پیشنهادی نشریه و مقالات منتشر شده در آن همخوان هستند؟
• آیا محتوای هر بخش آنگونه که باید، تنظیم شده و به پرسش‌های مربوطه پاسخ می‌دهد؟
• آیا اندازه و شکل فونت‌های متن، سرفصل‌ها، زیرنویس‌ها و ... انتظار نشریه را برآورده می‌کند؟
• آیا عنوان‌بندی جدول‌ها، نمودارها، تصاویر و ... با شیوه‌نامه پیشنهادی نشریه مطابقت دارد؟
• آیا استناددهی درون‌متن و پایان ‌متن با شیوه‌نامه پیشنهادی نشریه مطابقت دارد؟
• آیا استنادهای پایانی دقیق و با استنادهای درون‌متن سینک هستند؟ (یعنی استنادهای درون‌متن و استنادهای لیست شده در بخش «منابع» مقاله با هم همخوان هستند؟)

معمولا بیشتر نشریات چک‌لیستی از این موارد در بخش راهنمای نویسندگان ارائه می‌دهند. اگر نه، با جستجوی عبارت زیر در نت می‌توانید به چک‌لیست‌های متنوعی از ملاک‌های ارزیابی مقاله خود - چه به لحاظ نگارشی و چه به لحاظ محتوایی - دست یابید:

how to evaluate a research paper

پس از تهیه پیش‌نویس مقاله، آن را بلند بخوانید.

در بلند خواندن خاصیتی هست که در ذهن یا دل‌خوانی نیست. با بلندخوانی می‌توانید مقاله خود را به لحاظ روان بودن، مفهوم بودن، چیدمان، نبود جملات تکراری، ناقص نبودن پاراگراف‌ها و جمله‌‌بندی‌ها، اضافه یا کم نبودن محتوای موردنیاز هر بخش و ... ارزیابی کنید. گذراندن مقاله از این فیلتر ارزیابی شانس موفقیت شما را در گرفتن پذیرش از نشریه - با نیاز به اصلاحات کم - افزایش می‌دهد.

پس از نهایی‌سازی پیش‌نویس آن را به خوانندگان بالقوه مقاله بدهید و از آنها بخواهید مقاله شما را بخوانند و درباره پیام، محتوا و چیدمان مطالب نظر بدهند. پرسیدن پرسش‌های مانند پرسش‌های زیر به شما کمک می‌کنند تا درباره راحت‌فهم بودن نوشته‌تان پیشاپیش قضاوت کنید:

• متوجه شدید پیام اصلی (هدف، پرسش و خب که چی؟) پژوهش من چیست؟
• احساس کردید محتوای مقاله و سبک نگارش آن توانسته این پیام را به راحتی منتقل کند؟ کجاها را سنگین و سخت‌فهم یافتید؟
• موقع مطالعه، سکته (مطلب بی‌ربط یا نیمه‌تمام) یا تکراری بودن در محتوا احساس نکردید؟
• چیدمان مطالب را مناسب دیدید یا بهتر بود مطالب جابه‌جا می‌شدند یا مطالبی حذف می‌شدند؟
• در متن ابهام‌هایی نیافتید که احساس می‌کنید نیاز به توضیح بیشتر دارند؟
• نکته‌ای را نیافتید که بدون توضیح کافی رها شده باشد؟

در نشریات معتبر معمولا رسم بر این است که پس از ارائه مقاله به نشریه، ابتدا ویراستار تناسب موضوعی مقاله را با اهداف و دامنه موضوعی نشریه چک می‌کند.

در صورت مناسب بودن مقاله، سپس آن را به لحاظ صوری و محتوایی در برابر متر یا چک لیست نشریه قرار می‌دهد.

وجود هرگونه ایراد و بی‌دقتی سبب بازگرداندن مقاله به نویسنده می‌شود. در این صورت ویراستار از نویسنده می‌خواهد تا پس از اصلاح و تکمیل مقاله آن را مجدد برای نشریه ارسال نماید که خود باعث اتلاف وقت نسبتا زیادی می‌شود.

بنابراین پس از نهایی شدن مقاله برای آخرین بار چک‌لیست نشریه را جلوی خود بگذارید و تک تک بخش‌های مقاله را با متر نشریه ارزیابی کنید.

به مدد نرم‌افزارهای هوشمند حوزه حقوق مالکیت معنوی، هرگونه کپی‌برداری و استناددهی غیردقیق به راحتی – چه در نشریات فارسی و چه در نشریات انگلیسی – قابل رصد است و اغلب نشریه‌ها به ویژه نشریات معتبر بین‌المللی محتوای مقالات را از این نظر به دقت بررسی می‌کند.

در ایران هم از نرم‌افزار همانندجو برای بررسی میزان اصالت محتوای پژوهش‌ها و مقالات استفاده می‌شود. این نرم‌افزار میزان استفاده قانونی و غیرقانونی از منابع را به دقت بسیار بالا رصد می‌کند.

سرقت علمی – به ویژه در نشریات معتبر بین‌المللی – جرم سنگینی است و اگر مشخص شود نویسنده‌ای در هر حجم و اندازه‌ای مرتکب این جرم (کپی-پیست بدون استناد یا درج نقل‌قول‌های زیاد و طولانی و ...) شده است به سرعت نام او وارد لیست سیاه سارقین علمی می‌شود.

این فرد نه تنها از نشر مقاله در نشریه مربوطه محروم می‌شود بلکه نام او برای سایر نشریات معتبر نیز ارسال می‌شود و دیگر نشریات هم با دیدن نام او در لیست سیاه از پذیرش مقاله خود پرهیز می‌کنند.

اگر مقاله‌تان بیش از یک نویسنده دارد و دیگرانی درگیر کار ارائه مقاله به نشریه هستند، حتما قبل ار ارسال نهایی مقاله از او بخواهید مقاله را برای بازبینی نهایی برای شما ارسال کند. چون در صورت قرار گرفتن مقاله در لیست سیاه تمام نویسندگان از چاپ مقاله محروم می‌شوند. 

به دلیل داغ شدن بازار چاپ مقاله در نشریات ISI‌ و نشریات علمی – پژوهشی، بسیاری از ناشران متقلب، نشریه‌هایی با نام‌های مشابه نشریات ISI و نشریات علمی – پژوهشی منتشر کرده‌اند. بسیاری از پژوهشگران هم با اعتماد به این ناشران مقاله خود را برای نشر به این نشریات ارسال می‌کنند و یا اینکه از دلالان مقاله‌نویسی می‌خواهند تا مقاله‌شان را در نشریه‌ای معتبر منتشر کنند. اما در نهایت مقاله آنها در نشریات تقلبی - به نام نشریه آی اس آی- منتشر می‌شود.

برای پرهیز از چنین خطایی، توصیه می‌شود شماره شناسنامه نشریه - یعنی شماره استاندارد بین‌المللی نشریه (شابن) یا ISSN‌ - را بیابید و به روش زیر از اعتبار و تقلبی نبودن آن اطمینان حاصل کنید. 

 

• نام کامل و شماره شناسنامه نشریه (شابن در فارسی و ISSN در انگلیسی) را دم دست داشته باشید.
• سپس عبارت ISI master list‌ را گوگل کنید.
• وارد سایت Master Journal List شوید.
• در بخش جستجوی مندرج در سایت Master Journal List شماره ISSN‌ نشریه را وارد کنید و از لیست جستجو هم گزینه ISSN را انتخاب کنید
• در صورت بازیابی نشریه با این تکنیک می‌توانید از واقعی بودن نشریه اطمینان حاصل کنید. 

دلیل انتخاب جستجوی ISSN به جای جستجوی نام نشریه یا جستجوی کلیدواژه‌ای این است که به دلیل هم نام بودن نشریات تقلبی با نشریات واقعی شانس پیدا کردن نام نشریه در لیست نشریات وجود دارد، لیکن احتمالش هم هست که نشریه غیرواقعی باشد.. به همین دلیل حتما جستجوی خود را با شماره ISSN‌ انجام دهید تا با دیدن نشریه‌ای با تشابه اسمی به اشتباه نیافتید.

• برای بررسی اعتبار و رتبه نشریات فارسی هم عبارت «لیست نشریات موردتایید وزارت علوم» را گوگل کنید.
• و در سایت مربوطه نام و شابن نشریه را دنبال نمایید.
• اگر نشریه - با شماره شناسنامه مربوطه - در لیست یافت شد، تقلبی نیست.

اگر هم به دنبال لیست نشریات علمی – پژوهشی یا علمی - ترویجی معتبر هستید، عبارات زیر را گوگل کنید:

لیست نشریات علمی – پژوهشی مورد تایید وزارت علوم

لیست نشریات علمی ترویجی موردتایید وزارت علوم

با توجه به اینکه هر سال نشریات جدیدی به این لیست اضافه و برخی - به دلیل عملکرد نامطلوب - حذف می‌شوند می‌توانید با افزودن سال موردنظر مثلا 1394 به تازه‌ترین لیست نشریات علمی پژوهشی دست یابید.

علاوه بر مواردی که به آنها اشاره شد، توجه به دو نکته زیر در افزایش شانس گرفتن پذیرش - و یا گرفتن سریع‌تر پذیرش - چاپ مقاله سودمند خواهد بود.

نکته اول: درباره نشریه و قواعد نشر در آن به دقت مطالعه کنید و از پرسیدن بدیهیات پرهیز کنید

اصولا انتخاب اشتباه نشریه یا عدم رعایت سبک و سیاق مدنظر نشریه دو مورد مهمی هستند که سابقه منفی از نویسنده در ذهن سردبیر نشریه به جای می‌گذارند و شانس پذیرش‌های بعدی را هم کاهش می‌دهند. 

در نشریات معتبر بین‌المللی معمولا سردبیر ابتدا مقاله را به لحاظ همخوانی موضوعی با نشریه و سبک نگارش بررسی می‌کند و در صورت درست بودن این دو آنها را برای تیم داوری ارسال می‌کند. 

ارسال مقاله به نشریه‌ای که موضوع و تمرکزش خیلی با موضوع و هدف مقاله شما ربطی ندارد، به این مفهوم است که نویسنده حتی بدیهیات اولیه چاپ و نشر مقاله را هم بلد نیست. این ذهنیت منفی در ذهن سردبیر ایجاد می‌کند و گاها منجر به بی‌محلی در پاسخ به او می‌شود. 

ارسال مقاله بدون مطالعه دقیق درباره نشریه و پرسیدن این پرسش که: «می‌خواستم بدانم مقاله من مناسب نشریه شماست؟» کار بیهوده و زمان‌کشی است. 

به جای آن حتما درباره نشریه مطالعه کنید و درباره ربط مقاله خود با هدف و محورهای موضوعی نشریه در نامه به سردبیر مختصرا توضیحاتی ارائه دهید. 

نکته دوم:  مقالات منتشر شده در نشریه استناد کنید

دغدغه اغلب نشریات این است که رتبه خود را بالا ببرند و ضریب تاثیر خود را افزایش دهند. به همین دلیل برای اغلب نشریات مهم است که به مقالات مندرجات در شماره‌های پیشین آنها ارجاع دهید. یکی از ترفندهای گرفتن پذیرش از نشریات استناددهی به یکی دو مقاله از آنهاست (نه بیشتر). این نشان می‌دهد که به نشریه‌ موردنظر ارادت دارید و مقالات را آن را مفید یافته‌اید. 

در صورتی که در انتخاب نشریه – به لحاظ موضوع و هدف – درست عمل کرده باشید، احتمالا مقالات زیادی در شماره‌های پیشین نشریه خواهید یافت که با پژوهش شما به نوعی هم‌موضوع هستند و سنخیت دارند. در این صورت می‌توانید به مقالات واقعا مرتبط ارجاع دهید و از آنها در پژوهش خود استفاده کنید.

پس از تکمیل و نهایی‌سازی مقاله آن را طبق دستورالعمل مندرج در نشریه برای نشریه موردنظر ارسال کنید. برای انجام درست این کار راهنمای submission یا ارسال مقاله را که نشریات وجود دارد را به دقت مظالعه کنید. فقط تعداد اندگی از نشریات معتبر از روش ارسال از طریق ایمیل - به صورت فایل پیوست - استفاده می‌کنند. و باز فقط تعداد کمی از نشریات از شما می‌خواهند تا قبل از ارائه نهایی، مقاله خود را به سردبیر ایمیل کنید تا پس از اطمینان از مرتبط بودن آن برای نشریه، از شما بخواهد تا رویه ارسال را طبق دستورالعمل نشریه دنبال کنید. در هر صورت حتما در نامه به سردبیر یا cover letter to editor درباره عنوان مقاله‌تان و چگونگی ربط آن با هدف‌ها و محورهای مدنظر نشریه به صورت مختصر توضیحاتی را ارائه دهید. این کار باعث می‌شود تا سردبیر با دقت بیشتری درباره مناسب بودن مقاله شما برای نشر در نشریه موردنظر قضاوت کند. چند نمونه نامه به سردبیر در بخش «منابع پیشنهادی» ارائه شده است.

پس از ارائه مقاله به نشریه معمولا یادداشتی درباره مدت زمان داوری و انتظار برایتان ارسال می‌شود. اگر نه می‌توانید این موضوع را از طریق سایت نشریه یا مکاتبه با ویراستار جویا شوید.

با درنظرگرفتن این زمان، در صورت دیرکرد، با ویراستار تماس بگیرید و یادآور شوید که مقاله خود را چه زمانی ارائه کرده‌اید و اینکه منتظر بازخورد داوران هستید.

اصلاح و ویرایش نشریه کار آسانی نیست، ولی آنقدرها هم که به نظر می‌رسد دشوار نیست اگر بلافاصله پس از دریافت بازخوردها آنها را به دقت مطالعه و دسته‌بندی کنید و برای تکمیل هر دسته برنامه‌ریزی نمایید.

اگر اصول و آموزه‌های مندرج در این بخش را به دقت دنبال کرده‌ باشید احتمالا مقاله شما پذیرش مشروط – با اصلاحات سطحی یا بنیادی – دریافت می‌کند. در این صورت با دسته‌بندی نوع اصلاحات برای تکمیل و ارسال مجدد مقاله اقدام نمایید. برای این کار می‌توانید از دسته‌بندی زیر استفاده کنید و نوع اصلاحات خود را مشخص نمایید:

دسته اول: اضافه کردن - که شامل افزودن به محتوای موجود از طریق تشریح دقیق‌تر و عمیق‌تر موضوع، جمله، یا پاراگراف مشخصی است که توسط داور مشخص می‌شود. افزودن همچنین ممکن است شامل افزودن به منابع و استفاده از منابع مرتبط یا به روز‌تر در متن مقاله است.

دسته دوم: کم کردن - زمانی است که محتوا و توضیحات بیش از اندازه لازم هستند یا در قالب غیرمناسب ارائه شده‌‌اند. مثلا پژوهشگر به جای تحلیل متون به ارائه لیست طولانی و گزارش‌گونه‌ از مبانی نظری و پیشینه پژوهش پرداخته است بدون اینکه این پژوهش‌ها و متون را از فیلتر مشخصی – یعنی پرسش و هدف پژوهش – عبور دهد. به همین دلیل توضیحات آنگونه که باید در دل متن نمی‌نشینند و کپی-پیست به نظر می‌رسند. همچنین این دسته بازخورد - یعنی کم کردن - زمانی مطرح می‌شود که نویسنده به لحاظ تعداد کلمه و تعداد صفحه از حد مجاز عبور کرده است. در چنین مواقعی هم داور از نویسنده می‌خواهد تا محتوای مقاله را خلاصه و موجزتر ارائه دهد.

دسته سوم: باز انجام - زمانی است که داور تشخیص می‌دهد پژوهشگر مسیری اشتباه رفته یا آنگونه که باید عمل نکرده. مثلا از روش و ابزاری نامناسب برای گردآوری داده استفاده کرده که با هدف و پرسش پژوهش تناسبی ندارند، یافته‌های پژوهش او نامعتبر هستند، پیشینه پژوهش و مدل مفهومی پژوهش ضعیف است، نتیجه‌گیری‌ها سطحی، غیرمنطقی و غیرعلمی هستند و ....

دسته چهارم: توضیح دادن و رفع ابهام - زمانی است که هر چند بخش(هایی) از مقاله از نظر داور ایراد دارند لیکن دلیل آن شفاف نبودن نوشته است تا ایراد داشتن محتوای پژوهشی. در این صورت لازم است تا نویسنده با ارائه توضیحاتی به داور و اعمال اصلاحاتی نشان دهد که اشتباه نکرده و راه را درست رفته است.

دسته پنجم: اصلاحات املایی و انشایی - که معمولا برای اغلب مقالات – به ویژه مقالات انگلیسی زبان – توسط داور به نویسنده یادآوری می شوند: اینکه مقاله شما نیازمند بازخوانی و بازنویسی کامل و یا نیازمند ویراستاری صوری و محتوایی است.

پس از تعیین نوع اصلاحات، ملزومات و زمان موردنیاز برای انجام اصلاحات را مشخص نمایید، برای هر بخش برنامه‌ریزی کنید و بلافاصله دست به کار شوید.

تاخیر در انجام اصلاحات موردنیاز تاثیری منفی بر روند کار و اعتماد به نفس پژوهشگر می‌گذارد. 

چاپ مقاله‌ای خوب در نشریه‌ای معتبر موفقیت بزرگی است. اطلاعات کتابشناختی مقاله را به لیست انتشارات خود – در رزومه‌تان - بیافزایید و موفقیت خود را جشن بگیرید :)

Clayton Smith, Douglas. [2015]. Quantitative research methods paper. Department of Sociology, Potter College of Arts and Sciences, Western Kentucky University, USA. Retrieved in 27 Dec 2015

Johnson, Nicola F. 2011. Publishing from Your PhD: Negotiating a Crowded Jungle. England: Gower Publishing Limited

Paiva, Rui Pedro. 2013. An Outline for Quantitative Research Papers CISUC – Centre for Informatics and Systems of the University of Coimbra, Portugal. Retrieved in 27 Dec 2015

PhdOnTrack. [2015]. Share and Publish: where to publish. PhdOnTrack, a creative common licensed under CC BY-NC-SA. Retrieved in 27 Dec 2015

Pautasso, Marco and Bourne, Philip E. Bourne. 2013. Ten Simple Rules for Writing a Literature Review, PLoS Computational Biology 9(7): e1003149 a peer-reviewed open access journal. Retrieved in 25 Dec 2015

Booth, Andrew; Papaioannou, Diana; Sutton, Anthea. 2012. Systematic Approaches to a Successful Literature Review. London: Sage

Gough, David; Oliver, Sandy; and Thomas, James. 2012. An Introduction to Systematic Reviews. London: Sage

در ادامه منابع مفید برای مطالعه بیشتر - به تفکیک نوع منبع - آمده‌اند.

برای استناددهی دقیق راه‌حل ساده‌ای وجود دارد. بسته به نوع منبع (مثلا ویدئو، بلاگ، وب‌سایت و ..) و شیوه‌نامه مدنظرتان (مثلا هاروارد، شیکاگو و ..) عبارت زیر را گوگل کنید، شیوه استناددهی دقیق به همراه یک مثال برای شما ارائه خواهد شد:

How to cite a website Chicago style

How to cite a blog Harvard Style

How to cite an article with more than four authors APA

How to cite an audio APA

 کافی است به جای نوع منبع و شیوه‌نامه، منبع و شیوه‌نامه مدنظرتان را تایپ کنید، دقیق‌ترین پاسخ را خواهید یافت.

به علاوه شیوه‌نامه ایران راهنمای استناددهی فارسی است که به صورت وب‌مبنا و قابل جستجو شیوه استناددهی به منابع فارسی و انگلیسی را به تفکیک انواع منابع عرضه می‌کند. این شیوه‌نامه در نشانی imos.irandoc.ac.ir‌‌ در دسترس است.

نظری، مریم. 1397. وبینار فوق‌العاده کاربردی کیمیاگری پژوهش. آموزش گام به گام طراحی، اجرا و ارائه پژوهش مولد و تاثیرگذار. قابل دسترس در maryamnazari.com

• چطور موضوع پژوهشم را چارچوب‌بندی کنم؟
• چطور متغیرها و سازه‌های مناسب برای پژوهشم انتخاب کنم؟
• چطور مدل مفهومی پژوهشم را بسازم؟
• چطور ابزار پژوهشم را بسازم؟
• چی بپرسم؟ از کی بپرسم؟ چطوری بپرسم؟
• چطور بعد از گردآوری داده و تحلیل یافته‌ها، در بخش نتیجه‌گیری نوآوری پژوهشم را برجسته کنم؟

اگر پرسش‌هایی از این دست دارید دلیلش احتمالا دو چیز است: 📌 در سرچ و چگونگی دستیابی به متون عالی در حوزه پژوهشتان ورزیده نیستید و صرفا سرچ را به نیت پیدا کردن موضوع و مرور پیشینه انجام می‌دهید 📌 یا بعد از پیدا کردن متون علمی و مقالات نمی‌‌دانید چطور یک مقاله یا پژوهش را بخوانید و برای ساخت قطعات مختلف پژوهشتان از آن استفاده کنید. برخلاف تصور رایج پژوهش یک پروسه خطی نیست. برعکس، پژوهش یک پروسه رفت و برگشتی است که باید در هر مرحله از آن با متون علمی برتر و پژوهش‌های مرتبط تعامل و مشورت کنید و دقیقا همین تعامل و مشورت است که پاسخ همه پرسش‌های شما را می‌دهد و در شما اعتماد به نفسی رویشی ایجاد می‌کند و از شما یک محققِ متخصص و صاحب‌نظر می‌سازد. برای اینکار باید در سه مهارت سرچ، تحلیلی‌خوانی و اصیل‌نویسی ورزیده باشید تا به فراخور نیاز محتوایی‌تان در هر مرحله از پژوهش بتوانید سرچ‌های هدفمند انجام دهید و از دل مقالات و متون علمی، مطالب دست اول و معتبر استخراج کنید و برای پرسش‌های خود پاسخ‌های علمی و معتبر بیابید. چون نیاز شما به مطالب علمی در هر مرحله از پژوهش متفاوت است و بنابراین با بکارگیری یک استراتژی سرچ ثابت یا مراجعه به شکل خاصی از اطلاعات (مثلا پایان‌نامه‌ها و مقالات) نمی‌توانید به مطالب موردنیازتان در هر مرحله از پایان‌نامه یا پروپوزال دست بیابید. و دلیل اصلی قفل‌شدگی در پژوهش دقیقا از همین نقطه شروع می‌شود: اینکه سرچ می‌کنید به نیت انتخاب موضوع و گردآوری پیشینه و مقالات و پایان‌نامه‌ها را می‌خوانید به نیت اینکه مطمئن شوید پژوهشتان تکراری نیست!