یکی دیگر از راههای ارائه پژوهش، پوستر است.
برخلاف تصور خیلی‌ها که ارزش پوستر کمتر از ارائه شفاهی (سخنرانی) در کنفرانس‌هاست؛ پوستر قابلیت‌های منحصر به فردی دارد که دیگر شکل‌های نشر و ارائه پژوهش ندارند.
فهمیدن و فهماندن عمیق‌تر پژوهش
ارائه پژوهش به صورت پوستر به پژوهشگر کمک می‌کند کارش را بهتر و عمیق‌تر بفهمد و بفهماند و بازخوردهای رو در رو و دقیق‌تری درباره پژوهشش دریافت کند، آن هم از دریچه نگاه و فکر طیف متنوعی از افراد با پیشینه‌های گوناگون علمی، پژوهشی و حرفه‌ای.
ایجاد شبکه علمی از هم‌‌علاقه‌ها و متخصصان
ارائه پژوهش به صورت پوستر این فرصت را برای پژوهشگر مهیا می‌کند تا:
- با تک به تک بازدیدکنندگان پوسترش تعامل کند؛
- بازخوردهای متنوعی دریافت کند؛
- با بحث درباره پژوهشش و تامل درباره پرسش‌های بازدیدکنندگان، پژوهشش را بهتر بفهمد و بفهماند؛
- و بالاخره از طریق گفتگوی چهره به چهره با بازدیدکنندگان پوسترش، دارندگان علائق مشترک و تخصص در زمینه موردمطالعه‌اش را بیابد و با آنها ارتباط علمی برقرار کند.
به عبارتی ارائه پژوهش به صورت پوستر – در صورتی که درست انجام شود – می‌تواند ایجاد شبکه‌ای از علاقه‌مندان و متخصصان حوزه موردعلاقه را سبب شود.
البته تهیه پوستری که بتواند چنین دستاوردهایی را به دنبال داشته باشد باید با اصول و درنظرگرفتن ملاحظات ویژه‌ای تهیه شود. مثلا اینکه پژوهشگر به جای کپی کردن متن پژوهشش در پوستر، عصاره مطالب را برای هر بخش به صورت دسته‌بندی شده و در قالب بولت‌پوینت (یا سرفصل‌های کلی) و به صورت دیداری (مصور) ارائه دهد.
در ادامه درباره چگونگی طراحی و ارائه یک پوستر تاثیرگذار در کنفرانس‌ها آموزه‌های گام به گامی ارائه می‌شود.
پوستر موفق پوستری که معرف شما و پژوهشتان باشد و مخاطب را تشویق کند تا کنار پوستر شما بایستد و درباره آن با شما گفتگو کند.
در بخش فراخوان پوستر کنفرانس‌ها معمولا توضیحاتی درباره اینکه چه ابعاد فضایی برای نمایش پوسترتان به شما داده می‌شود، وجود دارد. در برخی مواقع هم راهنمایی‌هایی درباره چگونگی طراحی و ارائه پوستر ارائه می‌شود. برای طراحی پوسترتان به این راهنمایی‌ها دقت کنید چون در نهایت باید پوستر شما با ملاک‌های ارزیابی همخوان باشد تا امکان حضور بیابد.
برخی از مواردی که در این راهنماها به پژوهشگران ارائه می‌شوند به شرح زیر هستند:
- مخاطب خود را بشناسید تا بتوانید به بهترین شکل ممکن با او ارتباط بگیرید
- اندازه فونت‌ها به انداز‌ه‌ای درشت باشند که از فاصله دو متری خوانده شوند
- قطعات پوستر را به گونه‌ای بچینید که ببینده را به سمت مسیر درست خواندن مطالب هدایت کند
- تصاویر را ساده و مشخص نشان دهید
- پوستر باید بدون حضور شما هم بتواند خودش را توضیح دهد.
- متن و تصاویر را به قدری ساده و مختصر ارائه دهید که در ظرف 30 ثانیه خواننده بتواند با محتوای آن عمیقا ارتباط بگیرد.
- بهتر است از رنگ‌های طبیعی مات برای زمینه پوسترتان استفاده کنید تا رنگ‌های تند و براق. اولی چشم‌نوازتر است.
- محتوای پوستر را به گونه‌ای بنویسید و بچینید که مزاحمت دیداری ایجاد نکند.
- قلم و کاغذ برای یادداشت نوشتن یا گذاشتن و سوزن و چسب برای احتمالات به همراه داشته باشید.
برای طرح‌ریزی محتوا و چیدمان پوستر خود قدم‌های زیر را دنبال نمایید:
مخاطب خود را بشناسید و بدانید می‌خواهید چه به او بگویید
برای شناخت مخاطب، فراخوان – و بخش درباره مخاطبان - کنفرانس را به دقت مطالعه کنید. بروشورهای مربوطه را بخوانید. درباره مخاطب در نت جستجویی کنید و درباره او اطلاعاتی کسب نمایید.
داشته‌هایتان و نداشته‌هایتان را مشخص کنید
بعد از اینکه دریافتید مخاطب کنفرانس – و در نتیجه مخاطب پوستر شما – کیست، محتوای موردنیاز برای طراحی پوسترتان را از محتوای پژوهش جدا کنید و در فایل جداگانه‌ای بگذارید تا بتوانید کسری‌ها را پیدا و برای گردآوری یا تولید آنها اقدام نمایید.
مطالب اصلی پوسترتان را ساده و مختصر لیست کنید
لیستی از مطالبی که می‌خواهید بگویید، تهیه کنید. سپس آنها را به ترتیب اهمیت بچینید. از میان این لیست سه مطلب اول را – که در واقع مهمترین‌ها – هستند را به عنوان پیام اصلی پوسترتان انتخاب کنید.
جذاب‌ترین مطالب را انتخاب کنید
به یاد داشته باشید که با این پوستر می‌خواهید کلیاتی درباره پژوهشتان بگویید در حدی که بازدیدکنندگان را کنار پوستر شما متوقف و تشویق کند تا از شما بخواهند بیشتر درباره پژوهشتان توضیح دهید.
به همین دلیل باید متن پوستر را به حداقل برسانید و بیشتر از تصاویر بسیار قوی و معنادار برای بیان پیام پوسترتان استفاده کنید.
توضیحات بیشتر را جداگانه ارائه دهید
جزئیات بیشتر را در یکی دو صفحه جداگانه با قلمی ساده و روان بنویسید و دم دست داشته باشید تا پس از توضیح بیشتر به بازدیدکنندگان ارائه دهید.
- نکات اصلی که می‌خواهید ارائه دهید چه چیزهایی هستند؟
- به چه متون و شواهدی نیاز دارید تا از این نکات به صورت علمی و مستند حمایت کنید؟
- ارائه مطالب به صورت بولت پوینت بهتر است تا متن؟
بدین منظور با فهرست سلسله مراتبی از عناوین و نکات اصلی کار خود را شروع کنید. این به شما کمک می‌کند تا مطالب را ساده‌تر ارائه دهید و بچینید.
برای چنین طراحی سعی کنید به این پرسش پاسخ دهید:
اگر قرار است بازدیدکنندگان فقط یک چیز از پوستر مرا به خاطر بیاورند، آن چیز چیست؟
محتوای پوسترتان را تصور کنید و آن را با مداد در مقیاس کوچک روی کاغذ نقاشی کنید و برای انجام این کار به پرسش‌های زیر فکر کنید:
- سایز و جهت پوسترتان چگونه است (افقی یا عمودی)؟
- چند درصد از آن را می‌خواهید با مطلب پر کنید؟
- با چه مطالبی؟
- چه منابعی دارید و چه منابعی باید تهیه کنید تا بتوانید پوستری جذاب و تاثیرگذار تهیه کنید؟
- می‌خواهید پوسترتان را دستی درست کنید یا رایانه‌ای؟
- اگر رایانه‌ای، از چه نرم‌افزاری برای طراحی آن می‌خواهید استفاده کنید؟
- آیا می‌خواهید محتوای آن را دستی آماده کنید یا در پاورپوینت یا در نرم‌افزارهای دیگر مانند پرزی؟
برای چارچوب‌بندی و طراحی پوستر گزینههای زیادی وجود دارد:
- ایجاد صفحه‌ای در مایکروسافت ورد و ستون‌بندی آن به شکل دلخواه
- تنظیم مطالب در اسلایدهای پاورپوینت و انتقال آنها در فایل پوستر
- طراحی پوستر در نرم‌افزارهای مخصوص طراحی پوستر که با جستجوی عبارت poster design software به راحتی قابل بازیابی و انتقال هستند
- طراحی دستی پوستر در برگه‌های ضخیم/مقوایی مخصوص پوستر
- همه و همه گزینه‌هایی هستند برای طراحی یک پوستر.
طراحی مطالب در قالب اسلایدهای پاورپوینت و پرینت، برش و درج دستی آنها در پوستر یا کپی و انتقال اسلایدها به فایل وردی که برای طراحی پوستر باز کرده‌اید، برای کسانی که خیلی در کار با نرم‌افزارهای حرفه‌ای نیستند، می‌توانند گزینههای مناسبی باشند.
در هر صورت پس از انتخاب روش و سبک طراحی پوستر می‌توانید کار چارچوب‌بندی و ستون‌بندی پوستر را آغاز کنید و ابعاد و چیدمان پوسترتان را تعیین نمایید.
- می‌خواهید پوسترتان مربعی باشد یا مستطیلی؟
- اگر مستطیلی، می‌خواهید عمودی باشد یا افقی؟
برای پاسخ به این پرسش به راهنمای کنفرانس مراجعه کنید تا انتخاب شما با انتظار کنفرانس تناقضی نداشته باشد.
حالا پوسترتان را ستون‌بندی کنید و مشخص کنید که قرار است در هر بخش از پوستر چه مطالبی درج شوند.
اجزای یک پوستر علمی معمولا شامل موارد زیر است:
عنوان و مشخصات پوستر
- عنوان پژوهش یا عنوانی که دقیقا منعکس‌کننده پرسش و هدف پوستر است
- پدیدآور یا پدیدآورندگان پوستر
- نام دانشگاه/موسسه و دانشکده
- درح ایمیل یا وبسایت هم اختیاری است، بهتر است این اطلاعات را در بروشور توضیحات بیشتر پوستر درج کنید تا دریافت‌کنندگان بروشور بتوانند با شما ارتباط بگیرند.
بدنه پوستر
پیام اصلی پوستر شامل:
- هدف و پرسش اصلی پژوهش،
- چگونگی انجام پژوهش،
- یافته‌های مربوط و نتایج، کاربردها و «خب که چی؟» پژوهش
بدیهی است که مانند مقاله‌نویسی که می‌تواند با هدف و تاکید بر نقطه مشخصی از پژوهش نگاشته شود، پوستر هم از چنین قاعده‌ای پیروی می‌کند. آنچه در این بخش جای می‌گیرد بر اساس تمرکز و تاکید پژوهشگر بر بخش، پرسش یا هدفی خاص انتخاب می‌شود. مثلا اگر تاکید بر نمایش روش پژوهش است، عمده مطالب باید درباره روش پژوهش، چرایی انتخاب و دلیل مناسب بودن آن برای پرسش پژوهش، چگونگی تولید دانش موردنیاز از طریق روش موردنظر و ... در پوستر درج شود.
اما در هر صورت باید سه عنصر زیر در پوستر گنجانده شوند:
- پرسشی که قرار است پوستر درباره آن توضیحات و آموزه‌هایی را ارائه دهد و چرایی و اهمیت طرح این پرسش
- چگونگی پاسخ به این پرسش
- پاسخ به پرسش و کاربردهای آن
منابع و مآخذ
در پایان هم لازم است به اصلی‌ترین یا هسته‌ای‌ترین منابع استفاده شده برای انجام پژوهش اشاره کنید. اینها منابعی هستند که نشان می‌دهند در موضوع پوستر بهترینها را مطالعه کرده‌اید.
عنوان پوستر در قسمت بالا و وسط پوستر قرار می‌گیرد.
معمولا بازدیدکنندگان مطالب را از بالا به پایین و ستون به ستون دنبال می‌کنند. بنابراین بلافاصله زیر عنوان در اولین ستون پوستر کلیات مختصری درباره هدف پوستر درج کنید:
- اینکه پرسش پژوهشتان – یا پرسش مطرح شده در پوستر – چیست؟
- و اینکه چرا پاسخ به آن مهم است؟
- از چه روش(ها) و ابزار(هایی) برای پاسخ به پرسش استفاده کرده‌اید و چگونه به پاسخ رسده‌اید؟
- به چه پاسخی رسیده‌اید؟ (نتیجه‌گیری‌ها)
این کلیات را به گونه‌ای بنویسید که خواننده مشتاق شود تا ادامه محتوای پوسترتان را دنبال کند.
مطالب را در چند ستون ارائه کنید. همانگونه که در تصویر زیر آمده، عنوان پوستر در بالا و وسط قرار می‌گیرد. برای نظم‌دهی و چیدمان راحت مطالب می‌توانید بقیه پوستر را ستون‌بندی کنید یا با استفاده از جدول‌های نامرئی ستون‌های دلخواه خود را طراحی نمایید.
در پوستر‌های فارسی لوگو و تمام مطالب از راست به چپ چیده می‌شوند.
سلسله‌مراتب محتوا را مشخص کنید
در درون ستون‌ها محتوا را به صورت سلسله‌مراتبی نشان دهید. مطالب مهم‌تر و سرفصل‌های اصلی‌تر را با فونت درشت‌تر نشان دهید و زیرسرفصل‌ها را با فونتهای کوچک‌تر به طوری‌که خواننده بتواند به راحتی تشخیص دهد کدام مطلب زیر مجموعه کدام مطلب است.
تا حد ممکن از حداقل متن و تعداد متعادلی تصویر و گراف در پوسترتان استفاده کنید و سعی کنید تا 40 درصد فضا را خالی بگذارید تا مطالب راحت دنبال و خوانده شوند.
فضای خالی سفید رنگ اطراف متن‌ها و تصاویر چنین امکانی را ایجاد می‌کند.
پر کردن پوستر از مطلب و اشتباه گرفتن آن با مقاله یکی از اشتباه رایج اغلب دانشجویان و پژوهشگران است که توصیه می‌شود با دیدن نمونه‌های خوب در اصلاح خود بکوشند.
از خط و خطوط کم استفاده کنید
زمانی که مطالب خود را در قالب ستون‌هایی ارائه می‌دهید و تصاویر را هم در بین آنها جا می‌دهید، استفاده از هر گونه خط و خطوط باعث ایجاد مزاحمت در دیدن و دنبال کردن درست مطالب می‌شود. از این کار پرهیز کنید.
اگر مطالبی با هم خوب می‌نشینند، آنها را نزدیک هم بچینید
این به این مفهوم است که اگر مثلا تصویری در پوستر دارید آن را نزدیک متنی بیاورید که تصویر به آن مربوط است.
از فونتهای متداول و در عین حال خوانا برای ارائه محتوا استفاده کنید. موارد زیر صرفا پیشنهاد هستند که در منابع مختلف در زمینه طراحی پوستر ذکر شده است.
برای تهیه پوستر فارسی استفاده از فونت‌هایی مثل تیتر یا زر بولد برای عناوین، و زر یا نازنین برای متن؛ یا استفاده از فونت یکان برای عناوین و فونت رویا، میترا، یا نازنین برای متن مناسب به نظر می‌رسند.
برای پوستر انگلیسی هم استفاده از فونتهای معمول مثلا Arial و Times مناسب هستند. به جز برای عنوان پوستر، بهتر است برای بقیه اجزای پوستر از ترکیب حروف بزرگ و کوچک استفاده کنید مثلا Introduction نه INTRODUCTION
برای استفاده مناسب و موثر از فونت در پوستر به نکات زیر توجه نمایید:
- بیش از سه فوت در پوستر استفاده نکنید
- اندازه فونت‌ها باید آنقدر درشت باشد که از فاصله یک تا یک و نیم متری خوانده شوند
- زمینه را سفید و متن را تیره – سیاه، سورمه‌ای، قهوه‌ای یا سبز سیر – انتخاب کنید
در عین تاثیرگذاری مثبت و ایجاد حس خوب در خواننده، خواندن متن را هم آسان می‌کند.
سعی کنید از رنگ‌هایی استفاده کنید که به نوعی با موضوع پژوهش/پوستر شما سینک هستند. مثلا:
- رنگ سبز برای مطالعات زیست‌شناسی، کشاورزی، گیاه‌شناسی
- رنگ آبی برای مطالعات دریایی
- رنگ‌های آبی و صورتی برای موضوعات پزشکی، بهداشت و سلامت
تا حد ممکن از استفاده از رنگ‌های زیاد و متنوع پرهیز کنید،
به ویژه اگر از عکس و تصویر در پوسترتان استفاده کردید. چون آنها هم رنگ دارند. برای به حداقل رساندن تنوع رنگی، ببینید رنگ غالب در پوستر شما چه رنگی است (منظور رنگ عکسها و تصاویر) و بقیه موارد نیازمند رنگ مثلا بولت‌پوینت‌ها، خطوط دور تصاویر و ... را از همان رنگ استفاده کنید.
از طیفی از رنگ‌ها استفاده کنید که به نوعی با هم هارمونی دارند یا مکمل هم هستند (مثلا سبز و آبی با هم خوب می‌نشینند چون در هر دو آبی وجود دارد؛ اما قرمز تند و آبی با هم در تضادند). باید هارمونی رنگ‌ها به گونه‌ای باشد که با پیام پوسترتان در تضاد نباشند.
اگر از چرخ رنگ‌ها مانند آنچه در تصویر زیر آمده استفاده کنید؛ هر سه رنگی که در کنار هم ظاهر می‌شوند هارمونی دارند و رنگ‌های روبروی هم در تضادند. برای نشان دادن تضاد و جلب توجه می‌توانید به مقدار کم از رنگ‌های متضاد هم استفاده کنید.
برای رنگ زمینه رنگ‌های خنثی مانند طوسی خاکستری، سفید یا ملایم‌ترین درجه از هر رنگی که بعد از آن به سفید می‌رسد مثلا آبی خیلی ملایم – انتخاب کنید.
از زنگ های تند و زنده فقط برای نقاطی استفاده کنید که می‌خواهید توجه خواننده به آنجا جلب شود.
استفاده بیش از حد از رنگ‌های قرمز، زرد و نارنجی در انتقال پیام پوسترتان اغراق ایجاد می‌کند.
- آیا از مراحل انجام پژوهشتان عکس‌هایی دارید که مثلا در مرحله گردآوری داده آنها را تهیه کرده‌اید؟
- آیا نمودارها و گراف‌های رنگی دارید که می‌توانند به ساده‌سازی و فهم مطالب کمک کنند؟
معمولا عکس عنصر جذابی است که تقریبا همه ما به دیدن آن علاقه داریم. اگر بتوانید تصاویری تهیه کنید که به فهم فرایند و پیام پوسترتان کمک کنند، کارتان بسیار جذاب خواهد شد.
اگر بتوانید جدول‌ها را به نمودارهای ساده تبدیل کنید مطالب راحت‌فهم‌تر و پوسترتان جذاب‌تر خواهند شد.
تا حد ممکن مطالب و پیام پوسترتان را تصویرسازی کنید و استفاده از متن را به حداقل برسانید. در صورت استفاده از تصاویر برگرفته از منابع دیگر، ذکر منبع فراموش نشود.
مهم نیست تصویری که در پوسترتان استفاده می‌کنید عکس است، نمودار است یا گراف. حتما قبل از انتخاب و درج آن در پوستر از مرتبط بودن آن با پیام پوسترتان اطمینان حاصل کنید.
تصویر یا نمودار باید به گونه‌ای انتخاب شود که اطلاعاتی را به خواننده انتقال دهد. اگر چنین نیست باید حذف شود. وقتی در پوسترتان از تصویری استفاده می‌کنید در واقع دارید به بازدیدکنندگان می‌گویید که در این تصویر اطلاعات مهمی وجود دارد. اگر آنها نتوانند به راحتی این اهیمت را ببینید، توجهشان را از بین خواهد رفت.
اگر در پوسترتان از عکس استفاده می‌کنید از کیفیت، شفافیت، رنگ، زاویه عکس‌برداری آنها اطمینان حاصل کنید. نقطه تمرکز عکس باید به گونه‌ای باشد که منتقل‌کننده پیام پوستر باشد.
استفاده از تصویری بی‌کیفیت بر کیفیت کل پوسترتان تاثیر منفی می‌گذارد. چنین عکسی را از پوسترتان حذف کنید و به جای آن یک گراف (نمودار خطی) ساده استفاده نمایید.
رنگ و روشنی یا تیرگی تصاویرتان را درست تنظیم کنید تا خوب در دل پوسترتان بنشینند. این کار با نرم‌افزارهایی مانند فتوشاپ ممکن است.
مهم‌ترین و مرتبط‌ترین بخش از یک تصویر را به نمایش بگذارید
اگر می‌خواهید عکسی از آزمایشگاهی را بگذارید که در پژوهشتان در آنجا انجام شده و می‌خواهید روش انجام کار را نشان دهید، به جای نمایش کل عکس، فقط بخشی را جدا کنید و نمایش دهید که روش را توضیح می‌دهد نه شما، همکارانتان و روش را.
حتی اگر متن مندرج در پوسترتان هم خیلی کم باشد، همچنان تمرکز اصلی بیننده بر تصاویر است. بنابراین برای تصاویر عناوین گویا، کوتاه و خوانا درج کنید تا بیننده بتواند به سرعت - و بدون توضیح اضافی - پیام اصلی آن(ها) را بگیرد.
به جای درج راهنما یا legend برای گراف‌ها، نقشه‌ها و نمودارها، عنوان و توضیحات مربوطه را در جای خود روی نقشه، گراف یا نمودار درج نمایید.
دقت کنید که خواننده پوستر شما نمی‌تواند سرش را خم کند و عناوین عمودی را بخواند. عناوین و توضیحات را طوری بنویسید که راحت و بدون گرداندن سر قابل خواندن باشند.
نمودارها و گراف‌ها را تا حد ممکن ساده کنید و آنها را به همان شکلی که در پایان‌نامه یا مقاله‌تان ارائه شده‌اند، در پوستر به نمایش نگذارید.
اطلاعات غیرضروری را از نمودارها حذف کنید. اگر نیازی به درج یک قلم اطلاعاتی نیست و در پوسترتان راجع به آن حرفی نزده‌اید، آن را از نمودار حذف کنید. فقط مطالبی را در نمودار نمایش دهید که به مطالب و پیام پوسترتان ربط دارند.
اگر هم واقعا داده‌های شما زیاد و پیچیده هستند و بیان آنها نیازمند نمودارهای پیچیده است، ویرایش کامل نمودار را در بروشور یا در یکی دو برگ توضیحات به صورت جداگانه به بازدیدکنندگان ارائه دهید.
تا حد ممکن از جدول استفاده نکنید و جدول‌های خود را به گراف‌های تصویری (مثلا نمودار میله‌ای، دایره‌ای و ...) تبدیل کنید. از گراف‌های مناسب و گویا استفاده کنید.
از گراف‌های مسطح به جای سه بعدی استفاده کنید.
خطوط دور نمودارها و گراف‌های میله‌ای یا دایره‌ای را ضخیم و تیره کنید که به راحتی - از فاصله دو متری - دیده و فهمیده شوند.
بخش‌های مختلف، نمودارهای چند بخشی (مثلا نمودارهای میله‌ای سه‌تایی) را هم با رنگ متمایز کنید.
نمودارها و تصاویر را درست در پوستر توزیع کنید تا خواننده را به بخش‌های مختلف پوستر هدایت کنند.
اصولا کار طراحی پوسترتان را زمانی آغاز کردید که نامه پذیرش ارائه به صورت پوستر از کنفرانس دریافت نمودید. گرفتن پذیرش از کنفرانس‌ها - معمولا - کار دشواری نیست چون بعد تجاری برگزاری کنفرانس و همایش بسیار پررنگ‌تر از بعد علمی آن است و بیشتر سازمان‌ها از آن به عنوان مکانیزمی برای کسب درآمد استفاده می‌کنند.
بنابراین در صورتی که واقعا تصمیم گرفته‌اید برای این موضوع هزینه کنید سعی کنید حداقل به همان اندازه از فرصت‌های حضور در چنین مجامع علمی - که صدها و گاها هزاران پژوهشگر، استاد و متخصص شرکت می‌کنند - نهایت استفاده را ببرید.
بدین منظور توجه به نکات زیر مفید خواهد بود:
حتما از عنوانی جذاب و گویا استفاده کنید که نظر خواننده را به سرعت به خود جلب کند. مثلا درج پرسشی جذاب که برانگیزاننده کنجکاوی است، ترفند خوبی برای عنوان‌گذاری پوسترتان است.
به یاد داشته باشید که ارائه پژوهش به صورت پوستر مانند یک کار بازاریابی است آن هم با حضور رقبای زیاد. موفقیت شما در این است که در درجه اول در طراحی پوسترتان به نکات طلایی گفته شده در بخش‌های قبل دقت کنید، تا حد ممکن نمونه‌های خوب ببینید، و کار خود را به لحاظ جذابیت و آسان‌فهم بودند - از نگاه دیگران - ارزیابی کنید.
در کنار این موارد باید بتوانید در کمتر از یک دقیقه توضیح دهید که پژوهش/پوستر شما درباره چیست؟ چرا مهم است؟
این کار، کار آسانی نیست و نیاز به تمرین و ممارست زیاد دارد. پس قبل از حضور در کنار پوسترتان خوب تمرین کنید و مطالب پوسترتان را هم به گونه‌ای تنظیم کنید که منعکس کننده گفته‌هایتان باشند.
در عین کم بودن حجم مطالب پوستر باید دقت شود که پیام اصلی کشته نشود.
معمولا حداکثر چیزی که از یک پوستر منتشر می‌شود، چکیده آن است. اما در مقابل به دلیل فرصت حضور و بحث درباره پوسترتان می‌توانید ایده آن را به مراتب عمیق‌تر به بازدیدکنندگان منتقل کنید. برای بهره‌برداری از این فرصت استثنایی با شناخت خوب مخاطب خود را برای انواع پرسش‌ها آماده و مهیا کنید.
دقت کنید که پوسترتان به گونه‌ای معرف شخصیت علمی و کاراکتر خلاقیت شماست. پس در همه انتخاب‌هایتان - اعم از فونت، رنگ، تصویر و چیدمان - دقت کنید.
پوستر شما هر چند خوب طراحی شده باشد، زمانی واقعا موفق است که بتواند چند بازدیدکننده ارادتمند داشته باشد. کسانی که شدیدا وارد بحث درباره پوستر می‌شوند و با این کار سبب جذب بازدیدکنندگان بیشتری به پوستر شما می‌شوند.
برای اینکار باید درباره تعامل موثر با بازدیدکنندگان تمرین کنید و به نکات زیر توجه نمایید:
- با تک تک بازدیدکنندگان تماس چشمی بگیرید، از حضور آنها استقبال کنید و منتظر نمانید تا آنها شما را ببینند اما به هیچ وجه تقاضای بازدید نکنید.
- امکان تماس بعدی را برای بازدیکنندگان فراهم کنید. نسخه‌ای از مطالب مرتبط با پوسترتان - اعم از مقاله، بروشور، تصویر و .. - مرتب و تمییز به همراه داشته باشید. در صورت امکان پوسترتان را در فضای مجازی قرار دهید و لینک URL آن را در این مستندات مربوطه درج نمایید. درج ایمیل هم در این مستندات فراموش نشود.
- فرم بازدیدکنندگان تهیه کنید تا علاقه‌مندان به برقراری ارتباط بیشتر بتوانند نام، مشخصات و اطلاعات تماس خود را در آن فرم ثبت کنند و شما بعدا با آنها تماس بگیرید.
- احتمالا بیش ار اینکه پوسترتان را به خاطر بیاورند شما را به خاطر خواهند آورد. به گونه‌ای ظاهر شوید که بازدیدکنندگان بتوانند به راحتی شما را به یاد بیاورند.
- نشان دهید که به علاقه‌مند، با اعتماد به نفس، کنجکاو و انتقادپذیر هستید. به بازدیدکنندگان زمان و فضا بدهید تا پوستر شما را ببینند و از شما سوال بپرسند. با این رویکرد احتمالش زیاد است که بازخوردهای خوبی دریافت کنید که بعدا بتوانند به بهبود کارتان کمک کنند. قطعا دریافت بازخورد در این مرحله بهتر از موقع دفاع از پایان‌نامه است.
- پوستر خوب و ارائه خوب می‌تواند اعتبار علمی بالایی در دانشکده، دانشگاه و در میان افراد حوزه موردنظر برایتان ایجاد کند و دریافت جایزه برای ارائه یک پوستر خوب، در رزومه بسیار تاثیرگذار است.
پس پوسترتان را خوب طراحی کنید، برای ارائه آن خوب آماده شوید و موقع ارائه، شنونده و ارائه کننده خوبی باشید. و برای رسیدن به چنین نتیجه‌ای درباره شیوه طراحی و ارائه پوستر خوب مطالعه کنید، نمونه‌های خوب ببینید و حسابی تمرین کنید.
منابع پیشنهادی و نمونه‌های مندرج در انتهای هر بخش منابع ارزشمندی در اختیار شما می‌گذارند. می‌توانید با این منابع آموخته‌های خود را غنی‌تر کنید.
Designing Communications for a Poster Fair. [2005]. Teaching and Learning with Technology, Pennsylvania State University, USA. Retrieved in 25 Dec 2015
Mandoli, Dina F. [2007]. How to make a great poster, American Society of Plant Biologists. Retrieved in 28 Dec 2015
Plunkett, Scott W. [2015]. Tips on poster presentations at Professional conference, California State University Northridge, USA. Retrieved in 25 Dec 2015
The Basic of Poster Design; by the Washington Space Grant Consortium, Retrieved in 25 Dec 2015
در ادامه منابع مفید برای مطالعه بیشتر - به تفکیک نوع منبع - آمده‌اند.- چطور موضوع پژوهشم را چارچوب‌بندی کنم؟
- چطور متغیرها و سازه‌های مناسب برای پژوهشم انتخاب کنم؟
- چطور مدل مفهومی پژوهشم را بسازم؟
- چطور ابزار پژوهشم را بسازم؟
- چی بپرسم؟ از کی بپرسم؟ چطوری بپرسم؟
- چطور بعد از گردآوری داده و تحلیل یافته‌ها، در بخش نتیجه‌گیری نوآوری پژوهشم را برجسته کنم؟